Τόσοι αγώνες, τόσες θυσίες, τόσα αίματα και πάλι οι δωσίλογοι, οι συνεργάτες των Γερμανών, οι πουλημένοι κυβερνούσαν.
Ζ, Βασίλης Βασιλικός
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Για τον Λαμπράκη είχα ακούσει και διαβάσει διάφορα. Τον θυμάμαι πάντα σε μια ασπρόμαυρη φωτογραφία, στην πορεία του από το Μαραθώνα, να κρατάει ένα μικρό πανό που έγραφε επάνω μόνο: «Ελλάς», με το σήμα της ειρήνης δεξιά κι αριστερά από τη λέξη.
Δεν έγραφε «ΕΔΑ» ή «Ψηφίστε με» ή «Κάτω οι άλλοι». Έγραφε μόνο μια λέξη: «Ελλάς». Και τον σκοτώσανε γι’ αυτή τη λέξη.
Ή μπορεί για το σήμα της ειρήνης.
~~{}~~
Ήταν δυνατός άνθρωπος. Και στο σώμα, αλλά κυρίως στην ψυχή. Πολλές φορές τον είχαν χτυπήσει, αλλά εκείνος αρνιόταν να υπερασπιστεί τον εαυτό του, γιατί φοβόταν –το μόνο που φοβόταν- ότι αν χτυπούσε κάποιον θα «τον άφηνε στον τόπο».
Ο Λαμπράκης δεν ήταν κάποιος από τους προνομιούχους της ζωής, που γεννιούνται με το ασημένιο κουτάλι στο στόμα ή με τη βουλευτική ασυλία από την νεότητα τους.
Ήταν το 14ο παιδί, από τα δεκαοκτώ της οικογένειας του.
Βαλκανιονίκης με το πανελλήνιο ρεκόρ στο μήκος για πολλά χρόνια. Γιατρός, υφηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, που δεχόταν τους απόρους και απορούσε με τη αδιαφορία του κράτους.
Πολιτεύτηκε με την ΕΔΑ (Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά), όχι γιατί ήταν αριστερός, με τα στενά πλαίσια του όρου, αλλά γιατί μόνο σε αυτόν το χώρο βρήκε ανταπόκριση στις φιλειρηνικές ιδέες του.
Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της «Επιτροπής για την ειρήνη, Μπέρτραντ Ράσσελ», κι όσοι δε γνωρίζουν ποιος ήταν ο Ράσσελ ας ψάξουν στο διαδίκτυο ή ας διαβάσουν το Logicomix.
~~{}~~
Όλα αυτά δεν τα αναφέρει ο Βασιλικός, ο οποίος στοιχηματίζει στο «ιδανικό αναγνώστη», που δεν νομίζω να υπάρχει.
Ο Βασιλικός γράφει για έναν Ζ, που μιλάει στους φίλους της ειρήνης, σε μια αίθουσα της Θεσσαλονίκης –της Ουδετερούπολης όπως τη χαρακτηρίζει- ενώ έξω τα παρακρατικά φασιστικά στοιχεία πετάνε πέτρες και ζητάνε να πεθάνει ο Βούλγαρος Ζ.
Η αστυνομία, όχι μόνο δεν κάνει κάτι για να απωθήσει τους τραμπούκους –τι παράξενο- αλλά έχει οργανώσει ήδη τη δολοφονία του Λαμπράκη.
Εκείνος γνωρίζει, τον έχουν ήδη προειδοποιήσει, ότι θα αποπειραθούν να τον δολοφονήσουν, αλλά βγαίνει πρώτος, χωρίς μπράβους και σεκιουριτάδες, από την αίθουσα.
Όταν το τρίκυκλο του «Γιάγκου» πέφτει πάνω του και του συνθλίβουν το κρανίο με ένα σίδερο, οι αστυνομικοί (χωροφύλακες για να είμαστε στο πνεύμα της εποχής) κοιτάνε το ολόγιομο φεγγάρι.
Και αν δεν υπήρχε ο Τίγρης, ένας μεροκαματιάρης του οποίου το όνομα οφείλουμε να αναφέρουμε, Μανόλης Χατζηαποστόλου, αν δεν υπήρχε αυτός να ορμήξει πάνω στο τρίκυκλο και να παλέψει με τους δολοφόνους, τότε η όλη υπόθεση θα έμενε έτσι όπως την ήθελε η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, η κυβέρνηση που υπέθαλπε τους φασίστες παρακρατικούς και προωθούσε την αντικομμουνιστική μανία, για να καλύψει το χάος.
~~{}~~
Παρένθεση.
Επειδή πολλά έχουν γραφτεί για τον εθνεγέρτη Καραμανλή, πρέπει να αναφέρω μια συζήτηση που είχε με τον ακαδημαϊκό Παύλο Τζερμιά, όπως την άκουσα από τον ίδιο στο τρίτο πρόγραμμα.
ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ: Ξέρω, Παύλο, ότι δε συμφωνείς με πολλά από όσα έκανα και δέχτηκα, όπως με το παρακράτος του ’60. Αλλά δεν μπορούσα να κάνω τίποτα.
ΤΖΕΡΜΙΑΣ: Όποιος δεν μπορεί να κάνει τίποτα, παραιτείται.
Τέλος παρένθεσης.
~~{}~~
Ο Λαμπράκης πέθανε μετά από τέσσερις μέρες. Κυβερνητικοί κύκλοι απείλησαν τον τότε αρχιεπίσκοπο, για να μην επιτρέψει το λαϊκό προσκύνημα της σωρού του, σε παρεκκλήσι της μητρόπολης. Εκείνος αρνήθηκε, προς τιμή του, και λυπάμαι που ο Βασιλικός δεν αναφέρει ποιος ήταν αρχιεπίσκοπος εκείνες τις μέρες.
Η κηδεία του Λαμπράκη ήταν το αποκορύφωμα της ζωής του (ο Βασιλικός το παρουσιάζει με κάποιες από τις πιο συγκινητικές σελίδες που έχω διαβάσει στη μικροαστική ζωή μου), με μισό εκατομμύριο ανθρώπους να φωνάζουν το όνομα του, να φωνάζουν «ο Λαμπράκης ζει», απ’ όπου προέρχεται και το «Ζ», του τίτλου. «Ζ», όπως «ζει», όπως ζωή.
~~{}~~
Ενώ η κυβέρνηση και η διεύθυνση χωροφυλακής, με τη βοήθεια του Τύπου που τότε δεν ονομάζονταν ακόμα media, έκαναν τα πάντα για να πείσουν τον κόσμο ότι επρόκειτο για τροχαίο δυστύχημα, ο ανακριτής Χρήστος Σαρτζετάκης, μετέπειτα Πρόεδρος της Δημοκρατίας, και ο εισαγγελέας Παπαντωνίου, αντιτάχτηκαν στις πολιτικές πιέσεις και προχώρησαν σε διώξεις.
Τους βοήθησαν και τρεις δημοσιογράφοι –Ρωμαίος, Βούλτεψης, Μπέρτσος.
Τελικά μόνο οι φυσικοί αυτουργοί, οι αφελείς μεροκαματιάρηδες τραμπούκοι που ακολουθούσαν εντολές, καταδικάστηκαν. Οι ηθικοί αυτουργοί, όλοι διευθυντές της χωροφυλακής ή παρακρατικών φασιστικών οργανώσεων, τη γλίτωσαν με κατηγορίες περί «διατάραξης της κοινής ειρήνης».
Τι ειρωνικό! Να καταδικάζονται για διατάραξη της κοινής ειρήνης αυτοί που είχαν διατάξει το θάνατο ενός ανθρώπου που πάλευε για την ειρήνη.
Τρεις εβδομάδες μετά η παρακρατική κυβέρνηση του Καραμανλή αναγκάστηκε σε παραίτηση. Αλλά το ελληνικό έθνος, γερασμένο όσο λίγα άλλα, υποφέρει από απώλεια προσωρινής μνήμης, έτσι υποδέχτηκε στη μεταπολίτευση τον Καραμανλή μετά βαΐων. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Μια προσθήκη, δύο -σχεδόν- χρόνια μετά την πρώτη ανάρτηση αυτού του κειμένου.
Από τον φίλο “Dimspos”:
Σαν σήμερα το 1963 τον χτύπησαν οι γνωστοί θρασύδειλοι. Σαν αύριο ήταν που έπαιρνα μέρος στη πρώτη μου διαδήλωση διαμαρτυρίας (είχα πάρει θέση πια μέσα στη κοιλιά της μητέρας μου καθώς σε ένα μήνα θα αντίκριζα το κόσμο).
“Κατέβηκα κάτω Δημήτρη μου,με τη κοιλιά στο στόμα” μου έλεγε κάθε φορά που έμπαινε το καλοκαίρι “και έκανε λίβα, τρελλή ήμουν! Χτυπάγανε το κόσμο τα σκυλιά,πολύ κόσμο, ανοίγανε κεφάλια! Πήγα και στη κηδεία μετά από δέκα μέρες εκεί έγινε πανζουρλισμός, δεν τόλμησαν να κάνουν το παραμικρό”.
Αχ ρε μανούλα και η τελευταία σου διαδήλωση, διαμαρτυρίας ήταν, για τον Αλέξη. Για τον Παύλο Φύσσα δεν μπορέσαμε να πάμε. Εσύ είχες φύγει και ‘γω ήμουν μακριά.
