Είπα ότι δε θα γράψω τίποτα άλλο περί ενθεογενών, αλλά έλα που δε μ’ αφήνουν ν’ αγιάσω.
Αυτή τη φορά θα σας παρουσιάσω, σε παγκόσμια αποκλειστικότητα, το πρώτο τριπάρισμα με… μπεζέδες.
Χθες βράδυ, γράφοντας το κείμενο για την ντατουριά που ανθίζει στη γειτονιά, ζήτησα από έναν φίλο ψυχολόγο να μου θυμίσει τη διαφορά ανάμεσα στην ψευδαίσθηση και την ψευδαισθήτωση.
~~
Ας γράψω δυο λόγια πρώτα για το φίλο ψυχολόγο, που θα σας βοηθήσουν να κατανοήσετε την ιστορία.
Αυτός (ας του δώσουμε ένα όνομα, όπως συνηθίζουμε, ας τον λέμε… Χρίστο) ήταν φίλος μου πολύ καιρό πριν να γίνει ψυχολόγος.
Ο Χρίστος δεν είναι το πιο ισορροπημένο άτομο που γνωρίζω.
Γι’ αυτό, άλλωστε, και είναι φίλος μου, αφού –καταρχάς- δεν αντέχω τους πολύ ισορροπημένους ανθρώπους και –καταρχήν- ούτε και εγώ είμαι αρκετά ισορροπημένος.
Όμοιος ομοίω αεί πελάζει ή πες μου το φίλο σου να σου πω ποιος είσαι.
Πιθανότατα θα σκεφτείτε: «Πώς γίνεται ένα όχι-και-τόσο-ισορροπημένο-άτομο να είναι ψυχολόγος;»
Θα σας απαντήσω με μια ερώτηση: Ποιον θα προτιμούσατε να σας κάνει ψυχοθεραπεία; (ναι, ξέρω ότι δε χρειάζεστε, γιατί είστε μια χαρά).
Ένα «ρομπότ» ψυχολόγο, χωρίς αδυναμίες, πάθη και καμία παρέκκλιση από το φυσιολογικό, ο οποίος θα σας κοιτούσε αυστηρά και επαγγελματικά κάθε φορά που θα του φανερώνατε κάποια αδυναμία σας;
Κάποιον που αν του λέγατε ότι σας αρέσει να παρακολουθείτε ντοκιμαντέρ με σαρκοφάγα να κατασπαράζουν τα θύματα τους ή ότι είδατε τον πατέρα σας γυμνό στον ύπνο σας, θα σας έγραφε μια συνταγή με χλωροπρομαζίνη για να ηρεμήσετε;
Ή έναν Χρίστο-ψυχολόγο, που όταν του λέγατε ότι την προηγούμενη ανοίξατε το ψυγείο και φάγατε ό,τι είχε μέσα θα σας χαμογελούσε συνωμοτικά, θα σας έλεγε να μην ανησυχείτε και ότι το ίδιο κάνει κι αυτός κάποιες μέρες που η ζωή του πέφτει πολύ βαριά στο κεφάλι; (σαν ένα πιάνο με ουρά από τον έβδομο όροφο)
Ας μην ξεχνάμε κι ότι ο άνθρωπος που έβγαλε τους «τρελούς» από τα άσυλα, που ξεκίνησε να συζητάει μαζί τους, που αναγνώρισε ότι δεν υπάρχει απόλυτα υγιής (ψυχικά) άνθρωπος, αφού η έννοια της ψυχικής υγείας εξαρτάται από τις κοινωνικές επιταγές, ήταν ένας όχι και τόσο ισορροπημένος επιστήμονας, ο -τόσο ξεπερασμένος και τόσο επίκαιρος πάντα- κοκαϊνομανής Σίγκμουντ Φρόιντ.
Δεν ξέρω αν ο Χρίστος είναι Φρόιντ ή αν θα γίνει κάποτε, αλλά είμαι σίγουρος ότι δεν είναι ρομπότ –γι’ αυτό είναι και φίλος.
~~
Ο Χρίστος, λοιπόν, μου απάντησε στην ερώτηση μου ως εξής:
“Παραίσθηση (στο γράφω κι αυτό, γιατί πάει πακέτο με τα άλλα, αν και δε ρωτάς): Ένα πραγματικό αισθητηριακό ερέθισμα που διαστρεβλώνεται.
Για παράδειγμα, τα παράσιτα στην τηλεόραση να τα ακούς σαν φωνή που λέει: «Είσαι πούστης, είσαι πούστης», συνήθως στους άντρες σχιζοφρενείς. Στις γυναίκες λέει: «Είσαι πουτάνα, είσαι πουτάνα».”
Ο Χρίστος έχει περάσει και από το Δρομοκαΐτειο (ως θεραπευτής όχι ως ασθενής) έτσι ξέρει κάτι παραπάνω.
Το γεγονός ότι οι άντρες ακούνε τη «φωνή» να τους λέει «είσαι πούστης», δεν είναι καθόλου παράξενο. Αν η «φωνή» τους έλεγε: «Είσαι πολύ άντρας, πηδάς όποια γκόμενα γουστάρεις», δε θα ήταν στο Δρομοκαΐτειο, αλλά στο ΔΝΤ και δε θα ένιωθαν καθόλου τύψεις όταν θα προσπαθούσαν να βιάσουν τις καμαριέρες.
“Ψευδαίσθηση: Ανύπαρκτο ερέθισμα, παρόλα αυτά κατασκευάζεται από τον εγκέφαλο η νοητική του εντύπωση. Τα «είσαι πούστης, είσαι πουτάνα» δημιουργούνται εντελώς από το πουθενά.
Και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις το υποκείμενο πιστεύει το βίωμα ως αληθινό και είναι σχεδόν αδύνατο να το πείσεις για το αντίθετο.”
~~
Ο Χρίστος δεν το αναφέρει στο σύντομο σημείωμα του, αλλά (αν δεν κάνω λάθος) οι ακουστικές παραισθήσεις-ψευδαισθήσεις των σχιζοφρενών είναι πολύ πιο συνηθισμένες από τις οπτικές.
Δεν ξέρω γιατί συμβαίνει αυτό (μάλλον περνάμε στα χωράφια της νευροψυχολογίας), αλλά για έναν περίεργο λόγο οι οπτικές ψευδαισθήσεις είναι πολύ συνηθισμένες στους χρήστες ενθεογενών.
Ακόμα και ο Ζαν-Πολ Σαρτρ, ο γνωστός υπαρξιστής φιλόσοφος με τη όραση του χαμαιλέοντα, τη μοναδική φορά που πήρε ψυχότροπα, είδε καρκινοειδή να τον κυνηγάνε (δεν ξέρω αν ήταν καβούρια ή αστακοί).
~~
Και ας περάσουμε στο πρώτο τριπάρισμα στην ιστορία της ανθρωπότητας με μπεζέδες:
“Ψευδαισθήτωση: Θα στο εξηγήσω με ένα προσωπικό βίωμα.
Μια φορά ήμουν διακοπές στη Σύρο. Ανακάλυψα τους πιο ωραίους μπεζέδες που έχω φάει στη ζωή μου, μάλιστα μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι είναι το πιο ωραίο πράγμα που έχω φάει –γενικά- στη ζωή μου.
Αγόρασα δυο κιλά και τους έφαγα μονομιάς.
Λίγο πριν τυφλωθώ προσωρινά άρχισα να βλέπω κάτι περίεργα κύματα, σαν το κέντρο της όρασης μου να ήταν το σημείο όπου είχε πέσει μια πέτρα και από εκεί να ξεκινούσαν οι ομόκεντροι κυματισμοί.
Αυτό που έβλεπα δεν ήταν ψευδαίσθηση, αλλά ψευδαισθήτωση.
Γιατί το έβλεπα, αλλά είχα επίγνωση ότι δεν είναι πραγματικό.
Αυτή είναι η διαφορά ανάμεσα στη ψευδαίσθηση και την ψευδαισθήτωση.”
~~
Για όσους δεν το γνωρίζουν οι μπεζέδες είναι ένα γλυκό που φτιάχνεται από ψημένα ασπράδια αυγού με πολύ ζάχαρη (και διάφορα αρωματικά, ανάλογα το ζαχαροπλαστείο).
Ως εκ τούτου είναι πολύ ελαφρύ γλυκό –κυριολεκτικά μιλώντας. Κάθε τεμάχιο ζυγίζει λίγα γραμμάρια, οπότε αυτά τα δύο κιλά θα έφταναν για ένα γάμο με εκατοντάδες καλεσμένους.
Ο Χρίστος, ο οποίος όπως προείπαμε δεν είναι και τόσο ισορροπημένος άνθρωπος και παρασύρεται από τα πάθη του, τους έφαγε μονομιάς και είχε ένα μικρό γλυκαιμικό επεισόδιο.
Σίγουρα θα προτιμούσα για ψυχολόγο έναν τέτοιο άνθρωπο, παρά κάποιον ψυχαναγκαστικό που πίνει γκρέιπ-φρουτ στα μπαρ (μάλλον θα τον προτιμούσα και για πρωθυπουργό).
~~
Η μόνη διαφωνία που είχα με το Χρίστο ήταν στη διαφορά ανάμεσα στην παραίσθηση και την ψευδαίσθηση.
Η παραίσθηση, για τους ψυχεδέλικους, είναι όταν μπερδεύονται οι αισθήσεις. Όταν, δηλαδή, «ακούς» τα χρώματα και «βλέπεις» τη μουσική.
Ο Χρίστος μου απάντησε σε αυτό –καθώς και στην απορία μου για την ποσότητα των μπεζέδων:
“Αυτό που περιγράφεις μάλλον για παραίσθηση ακούγεται. Σίγουρα θα υπάρχει κάποιος πιο ειδικός όρος για αυτή την αισθητηριακή διαστρέβλωση”. (Αργοτερα έμαθα ότι αποκαλείται συναισθησία)
Ο Χρίστος τέλειωνε το σημείωμα του γράφοντας: “Τα κουτιά ήταν ΤΕΡΑΣΤΙΑ, δε χωρούσαν σχεδόν στα χέρια μου!”
~~~~~~~~~~~~~~
Αυτά, λοιπόν, για τους μπεζέδες και τις ψευδαισθητώσεις.
Γνωρίζω κι ένα ανέκδοτο σχετικό:
«Δεν υπάρχει πρόβλημα να μιλάς στον εαυτό σου –όλοι το κάνουμε κάποια στιγμή. Το πρόβλημα αρχίζει όταν ο εαυτός σου… σου απαντάει.»
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
(Τα εικαστικά -πέρα από τους μπεζέδες- είναι των Kalos&Klio).
