“Κανόνας πρώτος: Δεν υπάρχει κανόνας κανείς.”
Οδυσσέας Ελύτης
~~~~~~~~~~~~~~~~
Ας είμαστε ειλικρινείς: Δεν υπάρχει Ιερό Δισκοπότηρο της συγγραφής. Υπάρχουν μόνο ελεεινοί ιππότες που βολοδέρνουν στα πέρατα της γης καβαλώντας τα φανταστικά τους άλογα.
Αγνοείστε επιδεικτικά όλους εκείνους τους επιτήδειους που υπόσχονται ότι θα σας μάθουν, μέσα σε ένα μήνα ή σε 280 σελίδες, πως να γράψετε το επόμενο μπεστ-σέλερ ή πως θα γίνετε ο νέος Ντοστογιέφσκι.
Αν υπήρχε ένα εγχειρίδιο ορθής γραφής και όλοι έγραφαν σύμφωνα με τις οδηγίες του, τότε η λογοτεχνία θα έμοιαζε με το μουμιοποιημένο σώμα του Λένιν: Τόσο ζωντανή, τόσο επαναστατική.
Από την πρώτη μέρα του σχολείου, ίσως και νωρίτερα, μαθαίνουμε να τηρούμε ευλαβικά κάποιους κανόνες: Γραμματικής, συντακτικού, ορθογραφίας. Ακόμα και η δομή ενός κειμένου πρέπει να βασίζεται στους καλούς, πατροπαράδοτους κανόνες.
Η φαντασία γίνεται συνώνυμη της ανταρσίας και κάθε απόπειρα απεγκλωβισμού από τους κανόνες επιβραβεύεται μ’ ένα πρόχειρο σχόλιο του φιλόλογου: “Είσαι εκτός θέματος! Πάλι!” Έτσι ο 16χρονος Χόλντεν Κόλφιλντ το σκάει από το σπίτι και γίνεται “Φύλακας στη Σίκαλη”.
Θα το πω λακωνικά (κάτι το οποίο δεν συνηθίζω): Ξεπεράστε τους κανόνες!
Και θα τολμήσω να έρθω σε σύγκρουση με τον Ελύτη (τόλμη βολική, αφού ο ποιητής έχει αποδημήσει εις τόπον ποιητικόν) και να δηλώσω ότι υπάρχει ένας και μόνο κανόνας για τη γραφή: Το κείμενο δεν πρέπει να είναι πληκτικό.
Βεβαίως η πλήξη είναι υποκειμενικό θέμα. Άλλοι πλήττουν με τις ταινίες του Αγγελόπουλου και άλλοι με τις ταινίες του Στίβεν Σίγκαλ.
Παραφράζοντας αδέξια μια ρήση του Αβραάμ Λίνκολν (που πιθανότατα θα την έχετε ακούσει από τα ρασταφάρι χείλη του Μπομπ Μάρλει: “You can fool some people sometimes, but you cant fool all the people all the time”):
“Μπορείς να ικανοποιείς κάποιους αναγνώστες κάποιες φορές, αλλά δεν μπορείς να ικανοποιείς όλους τους αναγνώστες όλες τις φορές.”
Κάποιοι θα πλήξουν, ούτως ή άλλως, ό,τι και να κάνεις. Ακόμα κι αν μάθεις τη γάτα σου να παίζει Ραχμάνινοφ, ενώ πάνω από το κεφάλι της κρέμεται η Δαμόκλειος Σπάθη. Ακόμα και τότε, κάποιοι θα πλήξουν. (Μέχρι να πέσει η Σπάθη). Αλλά δεν γίνεται να κάνεις την πλήξη ευαγγέλιο.
Και ακριβώς γι’ αυτό, για να μην σας κάνω να πλήξετε, θα τελειώσω αυτό το μικρό κείμενο, με μια διαφήμιση του εαρινού Συνεργείου Δημιουργικής Γραφής.
