«Δε θέλω να γίνω αθάνατος μέσω του έργου μου, θέλω να γίνω αθάνατος με το να μην πεθάνω ποτέ».
Γούντι Άλεν
Όταν έβγαλα τη «Λεγεώνα των Ψυχών» στο διαδίκτυο είχα γράψει, χαριτολογώντας: «Αν κάποτε βγει η Λεγεώνα σε χαρτί μάλλον θα με κατηγορήσουν για προτροπή των νέων στη βία.»
Ε, λοιπόν, η Λεγεώνα των Ψυχών κυκλοφόρησε σε χαρτί, σε κυτταρίνη, σε βιβλίο με άλλα λόγια.
Πριν σαν πω περισσότερες λεπτομέρειες γι’ αυτό ας διευκρινίσουμε κάποια θέματα για τη συγγραφή, αφού το χιούμορ και η «χαριτολογία» δεν είναι το δυνατό σημείο των λογοκριτών και των υπούργων.
Καταρχήν και καταρχάς: Τα βιβλία δεν γεννούν τη βία, η αδικία το κάνει.
Η αδικία είναι πιο σημαντικός παράγοντας και από τη φτώχια ή την πείνα, γιατί αν –για παράδειγμα- όλα τα μέλη μιας κοινότητας πεινάνε, για λόγους που σχετίζονται με τις κλιματικές συνθήκες ή κάποια φυσική καταστροφή, τότε το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να βλαστημάνε τη μοίρα τους και να μαστιγώνουν τη θάλασσα.
Αν όμως, οι εννιά αυτής της κοινότητας πεινάνε επειδή ο δέκατος τους έκλεψε όλη την παραγωγή τότε, αργά ή γρήγορα, οι εννιά θα διεκδικήσουν αυτά που τους πήρανε.
Τι σχέση μπορεί να έχει ένας συγγραφέας με τις φυσικές και ανθρώπινες καταστροφές;
Η πιο συνηθισμένη άμυνα του ανθρώπου ενάντια στην υπαρξιακή ματαιότητα είναι ο εγωκεντρισμός, που εκφράζεται με την υπερβολή στη σημασία της ύπαρξης του και των πράξεων του.
Ένα καλό παράδειγμα αυτής της υπερβολής είναι ο συγγραφέας. Αυτός, για να μπορέσει να προχωρήσει στη δημιουργία, πρέπει να πιστέψει ότι κάνει κάτι πολύ σημαντικό.
Η πράξη της συγγραφής δεν έχει άμεσα αποτελέσματα, όπως το μαγείρεμα ή η σπορά. Πολλές φορές δεν έχει κανένα αποτέλεσμα, πέρα από την αισθητική και ηθική ικανοποίηση του δημιουργού. Σκεφτείτε πόσα βιβλία δε διαβάστηκαν ποτέ, από κανέναν. Σίγουρα είναι περισσότερα από αυτά που εκδόθηκαν.
Γι’ αυτό «ο καλλιτέχνης πρέπει να στοχεύει στην αιωνιότητα», όπως είπε ο πάντα πληθωρικός Όσκαρ Ουάιλντ.
Αυτό που μπορεί να φανεί ως ματαιοδοξία, δεν είναι παρά η άμυνα στο εφήμερο της ύπαρξης.
Πολλές φορές όμως στον ιστό της εγωκεντρικότητας του συγγραφέα παγιδεύονται δηλητηριώδη έντομα, οι σφήκες-κήνσορες, έντομα που όλη τους η ευφυΐα και η δημιουργικότητα εξαντλείται στο δηλητηριώδες κεντρί τους.
Επιφορτισμένα καθώς είναι να προασπίζονται το σύστημα αξιών (ηθικών και υλικών) της βασίλισσάς τους συχνά μπερδεύουν τη μυθοπλασία με την πραγματικότητα και ενδέχεται κάθε μυθιστόρημα να το θεωρούν μανιφέστο.
Έτσι, ένα βιβλίο όπως η «Λεγεώνα των Ψυχών», όπου δέκα έφηβοι ληστεύουν τράπεζα για ενισχύσουν οικονομικά τον αγώνα τους, ανατινάζουν το χρηματιστήριο χρησιμοποιώντας ένα κινητό τηλέφωνο και καταστρέφουν την Κρατική Βάση Προσωπικών Δεδομένων, θα μπορούσαν να το κατηγοριοποιήσουν ως «επικίνδυνο για τη βασίλισσα» βιβλίο.
Ποτέ δεν πρέπει να υποτιμάς το μέγεθος της βλακείας ενός κήνσορα.
Αυτά τα άτομα (τα οποία δεν είναι υποχρεωτικά κρατικοί λειτουργοί, μπορεί να είναι δημοσιογράφοι, καλλιτέχνες, διανοούμενοι, κομματάρχες ή κομματόσκυλα, απλοί και ανυποψίαστοι πολίτες) θα μπορούσαν να υποστηρίξουν –με ισχυρά επιχειρήματα- ότι το «Κουρδιστό Πορτοκάλι» του Burgess προτρέπει τους νέους στην εγκληματικότητα.
Ότι το “Trainspotting» του Welsh τους σπρώχνει στην ηρωίνη.
Ότι ο γοητευτικός Ρίπλεϊ της Highsmith και ο τραγικός Ρασκόλνικοφ του Ντοστογιέφσκι οδηγούν τους ανθρώπους στο οικονομικό έγκλημα.
Ότι η «κυρία Νταλογουέι» της Γουλφ ωθεί τις μεσοαστές νοικοκυρές στην αυτοκτονία, ενώ ο «Εραστής της λαίδης Τσάτερλι» διαφθείρει εκείνες της ανώτερης τάξης.
Ότι ο Ναμπόκοφ βάζει ιδέες στους μεσήλικες καθηγητές, προκειμένου να αποπλανήσουν ανήλικα κορίτσια (η Λολίτα ήταν 14 χρονών αν δεν το θυμόσαστε).
Ότι ο Δον Κιχώτης του Θερβάντες παροτρύνει τους γέρους να αποτρελαθούν, να φορέσουν μια κατσαρόλα στο κεφάλι και να επιτίθενται με το DCV τους στις πολυκατοικίες.
Και ας μην αναφερθούμε στο Σαίξπηρ και στους αρχαίους τραγωδούς: Κάθε σελίδα έχει και έναν φόνο –άσε τις πατροκτονίες, μητροκτονίες, αιμομιξίες.
Και ο χείριστος όλων, ο πιο πολυδιαβασμένος συγγραφέας, που σπρώχνει τα παιδιά μας στην αυτοκτονία: Ο Σεντ-Εξιπερί!
Γιατί τι άλλο έκανε ο αυτόχειρας Μικρός Πρίγκιπας όταν πήγε να βρει το φίδι;
Αν ο συγγραφέας είχε τέτοια δύναμη (όση και ο ίδιος συχνά αυταπατάται ότι έχει), αν μπορούσε να αλλάξει τον κόσμο γράφοντας για την αγάπη και την αλληλεγγύη, αν τα βιβλία μπορούσαν να αλλάξουν τον κόσμο, τότε αυτό θα το είχε κάνει το μεγαλύτερο μπεστ-σέλερ όλων των εποχών: Η Βίβλος.
Αλλά δεν άλλαξαν και πολλά στον πλανήτη μας από τότε που τυπώθηκε για πρώτη φορά η φράση: «Αγαπάτε αλλήλους».
Ο ρόλος του συγγραφέα δεν είναι να προβλέπει το μέλλον ή να δημιουργεί το μέλλον.
Ο ρόλος του είναι να στήνει έναν καθρέφτη μπροστά στον άνθρωπο, μπροστά στην κοινωνία του ανθρώπου.
Αψεγάδιαστους καθρέφτες έφτιαξαν ελάχιστοι καλλιτέχνες. Όταν στέκεσαι μπροστά σε έναν τέτοιο αναφωνείς: «Ιδού ο Άνθρωπος!»
Το τι θα κάνεις μετά εξαρτάται μόνο από εσένα.
«Οι Γελωτοποιοί», έγραφε ο Γρυπάρης για το Σουρή, με μια δόση συγκαταβατικότητας, «στήνουν παραμορφωτικούς καθρέφτες.»
Έτσι και η «Λεγεώνα των Ψυχών» είναι μια παραμορφωμένη αντανάκλαση της κοινωνίας μας.
Ίσως κάποιος κήνσορας να χρησιμοποιούσε ως επιχείρημα ενάντια στη Λεγεώνα τη συμπάθεια με την οποία παρουσιάζονται οι νεαροί ήρωες του βιβλίου. Αυτοί δεν παρουσιάζονται ως τέρατα ή ως εγκληματίες, αλλά ως θύματα της κοινωνίας που αποφασίζουν να γίνουν θύτες της Ιστορίας.
Όμως με την ίδια συμπάθεια παρουσιάζονται και οι δύο «ντετέκτιβ» της αντιτρομοκρατικής που βρίσκονται στα ίχνη της Λεγεώνας.
Οι αστυνομικοί ίσως να είναι και τα μεγαλύτερα θύματα αυτής της ιστορίας, αφού έχουν την ψευδαίσθηση πως είναι εξουσία, μέχρι που καταλαβαίνουν ότι δεν είναι τίποτα άλλο από αναλώσιμα όργανα της εξουσίας –και είναι οι πρώτοι που καταποντίζονται όταν η ψευδαίσθηση δείχνει τα δόντια της.
Εν τέλει η Λεγεώνα είναι ένα βιβλίο για τον άνθρωπο και τις ψευδαισθήσεις του.
Και για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι:
Η «Λεγεώνα των Ψυχών» κυκλοφόρησε από τις ανεξάρτητες εκδόσεις Ρενιέρη (πιο ανεξάρτητος πεθαίνεις) και θα διατίθεται από το comicon–shop (πατήστε πάνω του για να δείτε περισσότερα), στο κέντρο της Αθήνας, Σόλωνος 128.
Η πρώτη έκδοση αριθμεί (ίσως πρωτοφανές στην ιστορία της παγκόσμιας λογοτεχνίας) 50 αντίτυπα!
Όπως είπαμε ο εκδότης είναι ανεξάρτητος και καμία σχέση δεν έχει με κρατικές επιχορηγήσεις και «μεγάλους» εκδότες που χρωστάνε στο δημόσιο περισσότερα από το ελληνικό ΑΕΠ.
Μοιάζει πιο πολύ με εκείνες τις ανεξάρτητες δισκογραφικές εταιρίες που κάποτε –πριν το youtubeκαι το myspace– ήταν η μόνη πιθανότητα να δουν τα τραγούδια τους σε βινύλιο τα εναλλακτικά συγκροτήματα.
(Με την ευκαιρία θα τον ευχαριστήσω για άλλη μια φορά.)
Αυτά τα πενήντα αντίτυπα είναι σχεδόν συλλεκτικά και αν πεθάνω πρόωρα και τραγικά –πράγμα το οποίο απεύχομαι- ή αν κερδίσω το νόμπελ, όσκαρ, πούλιτζερ, γκράμι, χρυσό βατόμουρο, τότε θα γίνουν πραγματικά συλλεκτικά.
Με την πρώτη ευκαιρία θα κατέβω στη γενέτειρα της δημοκρατίας για να υπογράψω το βιβλίο, ώστε να έχετε να το δείχνετε στα εγγόνια σας και να λέτε: «Κοίτα! Αυτό είναι το πρώτο βιβλίο του Γελωτοποιού. Κρίμα, σκοτώθηκε τόσο νωρίς.»
Η τιμή του θα είναι 13,50 ευρώ (12,50 με την έκπτωση), το οποίο σημαίνει ότι ο εκδότης δε θα χτίσει μεζονέτα και ο υποφαινόμενος δε θα πάει διακοπές στη Μαγιόρκα.
Ίσως να βγουν τα έξοδα της έκδοσης, άντε και τα εισιτήρια για να κατέβω ως τη γενέτειρα (της δημοκρατίας, όπως ξαναείπαμε).
Όσοι το έχετε διαβάσει ήδη, από το διαδίκτυο, μπορείτε να το πάρετε για να το κάνετε δώρο στη γιαγιά σας, που μάλλον δεν τα πάει καλά με την τεχνολογία.
Ή να το έχετε στη βιβλιοθήκη σας ως ενθύμιο ενός τόσο πρόωρα –και τραγικά και τραγικά- χαμένου Γελωτοποιού (φτάνει με αυτά τα μαύρα, γιατί άρχισε να με πονάει το στήθος και να μουδιάζει το αριστερό μου χέρι).
Μόλις εξαντληθεί η πρώτη έκδοση θα κάνουμε μια καινούρια ανατύπωση (50.000 αντίτυπα τω αριθμώ), την οποία θα παρουσιάσει η Λένα Μαντά και ο Μίμης Ανδρουλάκης –ίσως να έρθει και ο Φίλιπ Ροθ.
Μέχρι τότε, τρέξτε να προλάβετε! (ωχ, πάλι με πονάει το στήθος).
