Χθες βράδυ έκανα μια μαραθώνια και διαφωτιστική συζήτηση με έναν καινούριο φίλο, τον Ν.
Το όνειρο του Ν είναι να γίνει πιλότος της πολιτικής αεροπορίας. Ανάμεσα σε εκείνον και στο όνειρο του στέκεται μόνο ένα εκ γενετής εμπόδιο. Ο Ν έχει δυσχρωματοψία. Όμως η πτήση (το όνειρο της πτήσης) είναι για εκείνον είναι πολύ πιο δυνατή από κάθε εμπόδιο, έτσι το παλεύει με κάθε τρόπο –και κάτι μου λέει ότι θα τα καταφέρει.
Προκειμένου να βελτιώσει την όραση του βρέθηκε για τρεις μήνες στην Ινδία, στη Βομβάη συγκεκριμένα, όπου υπάρχει κάποιος γιατρός που έχει καταφέρει πολλά στο συγκεκριμένο θέμα.
Μια εικόνα που μου περιέγραψε από εκεί –υπάρχει και φωτογραφία και ελπίζω κάποια στιγμή να μου τη στείλει- φανερώνει το μέλλον της ανθρωπότητας, όσο ο νεοφιλελευθερισμός και οι οικονομικές ανισότητες είναι πιο ισχυρές από το όνειρο του ανθρώπου για ισότητα.
Από το 18ο όροφο του ουρανοξύστη όπου βρισκόταν το ιατρείο κοίταξε κάτω, το δρόμο. Μπροστά από το μεγαθήριο της ανάπτυξης υπήρχαν χιλιάδες παράγκες, όπου οι λιγότερο «τυχεροί», συνωστίζονταν και επιβίωναν -μετά βίας.
Το δεύτερο παράδοξο της μαγικής εικόνας: Πάνω σε κάθε παράγκα, αλλά πραγματικά πάνω σε κάθε παράγκα, υπήρχε ένα δορυφορικό πιάτο.
Οι φτωχοί μπορεί να μην είχαν σπίτια, αλλά είχαν τηλεόραση, δορυφορική.
Η τηλεόραση, η δεύτερη εξουσία μετά την οικονομική, όπως λέει ο Ιγνάσιο Ραμονέ (δες: Άνοδος, παρακμή και πτώση της «θρησκείας» του 21ου αιώνα) έκανε ακριβώς ότι πρέπει να κάνουν τα media: Να αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη -τον λαουτζίκο, τους λούμπεν, τους αναλώσιμους.
Είτε έδειχνε ταινίες του Bollywood είτε ταινίες του James Bond είτε μιλούσε για την απειλή του Πακιστάν (ξανά και ξανά). Η φτώχεια, οι τεράστιες οικονομικές ανισότητες, δεν φαίνονται ωραίες στο γυαλί.
~~
Όταν ο Ν ζήτησε από κάποιους Ινδούς που γνώρισε να του δείξουν την Ινδία εκείνοι τον πήραν και τον πήγαν στο… “The mall”.
Ένα εμπορικό κέντρο που δεν είχε τίποτα να ζηλέψει από τα μεγαλύτερα της Αμερικής και όπου οι πλούσιοι ψώνιζαν ανερυθρίαστα, ενώ οι υπόλοιποι, οι πολλοί, ζητιάνευαν και κοιτούσαν.
Η παγκόσμια κουλτούρα της αμερικανοποίησης είχε υπερκεράσει έναν από τους πιο αρχαίους πολιτισμούς.
Είναι, άραγε, αυτή η εικόνα της άνισης Ινδίας, κάτι μακρινό για εμάς και για τους υπόλοιπους λαούς του «δυτικού κόσμου»;
~~{}~~
Το 2010, όταν τέλειωσα τη «Λεγεώνα των Ψυχών», πίστευα ότι είχα κάνει ένα μεγάλο λάθος. Έχω «τοποθετήσει» τους ήρωες μου σε μια ελληνική δυστοπία, όπου όλα είναι πλέον ιδιωτικά –εκτός από το στρατό και την αστυνομία.
Οι απλοί άνθρωποι πρέπει να κάνουν δύο δουλειές των 300 ευρώ απλά και μόνο για να μπορούν να τρέφονται και να πληρώνουν τους λογαριασμούς. Συντάξεις, όπως και επιδόματα ανεργίας ή αποζημιώσεις απόλυσης, δεν υπάρχουν. Όποιος δεν μπορεί να δουλέψει είναι καταδικασμένος να πεθάνει.
Η παιδεία είναι απόλυτα απαξιωμένη. Όσοι πηγαίνουν στο σχολείο, που δεν το κάνουν όλοι, πηγαίνουν απλά και μόνο για να το τελειώσουν και να βρουν μετά μια δουλειά (καλύτερα δύο) των 300 ευρώ.
Στα ιδιωτικά πανεπιστήμια πηγαίνουν μόνο όσοι μπορούν να πληρώσουν γι’ αυτό και οι ανθρωπιστικές σπουδές –οι μη-χρήσιμες, όπως θα έλεγε και ο Όργουελ- θεωρούνται εκκεντρικές, αν υπάρχουν.
Το λάθος, που πίστεψα ότι έχω κάνει όταν τέλειωσα το βιβλίο, είναι ότι αυτή η δυστοπία υφίσταται τόσο νωρίς, το 2024. Τότε είχα πει στον εαυτό μου ότι είναι αδύνατον να συμβούν τόσο μεγάλες αλλαγές σε μόλις 14 χρόνια και σκέφτηκα μήπως έπρεπε να αλλάξω τη χρονιά, να διαδραματίζεται η ιστορία το 2048 (Οργουελικό ξανά) ή το 2084.
~~
Τρία χρόνια μετά καταλαβαίνω ότι το λάθος μου ήταν άλλο. Η δυστοπία θα έρθει πιο νωρίς απ’ όσο νόμιζα, έχει ξεκινήσει ήδη. Ο κόσμος μας αλλάζει πολύ πιο γρήγορα απ’ όσο προλαβαίνουμε να αντιληφθούμε.
Ο πρόεδρος της Τράπεζας της Ελλάδας δήλωσε τις προάλλες ότι οι συντάξεις το 2020 θα είναι κάτω από το όριο της φτώχειας (γι’ αυτό πρέπει «οι συνταξιούχοι να μεριμνήσουν και να κάνουν και μια ιδιωτική ασφάλεια»!).
Τα νοσοκομεία κλείνουν ή υπολειτουργούν, ο ΕΟΠΥΥ βάλλεται, ενώ οι ιδιωτικές κλινικές επεκτείνονται και ακμάζουν.
Τα σχολεία κλείνουν ή συγχωνεύονται και οι μαθητές στοιβάζονται σαν πουλερικά σε ορνιθοτροφείο. Τα ιδιωτικά σχολεία την ίδια στιγμή κερδίζουν από νομοσχέδια που υποχρεώνουν τους δασκάλους να δουλεύουν περισσότερο, για τα ίδια ή και λιγότερα λεφτά.
Σύντομα όλοι οι Έλληνες θα έχουν το δικαίωμα να παρακολουθούν όλη μέρα σίριαλ (τούρκικα, αμερικάνικα, μεξικάνικα, ινδικά, δεν έχει διαφορά) και δημοσιογραφικές εκπομπές που δεν θα παύουν να τους επαναλαμβάνουν πόσο αδύναμοι είναι και διεφθαρμένοι είναι.
~~{}~~
Το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι οι πολίτες που βιώνουν την ανέχεια, εξεγείρονται πιο δύσκολα από αυτούς που έχουν ένα επίπεδο διαβίωσης άνω του μηδαμινού.
Αυτός που μαθαίνει να είναι σκλάβος, αυτός που παλεύει μόνο για να επιβιώσει, αυτός που δεν μπορεί να πληρώσει γιατρούς για να θεραπευτεί, αυτός που διδάσκεται από απλήρωτους δασκάλους και βουλιάζει στο βούρκο των προπαγανδιστικών media, είναι δύσκολο να κοιτάξει τα αστέρια, να ονειρευτεί μια κοινωνία ισότητας και ισονομίας, να παλέψει γι’ αυτήν.
Όσοι υποστηρίζουν ότι οι Έλληνες (και οι υπόλοιποι λαοί του δυτικού κόσμου) πρέπει να εξαθλιωθούν πρώτα για να ξεκινήσουν να εξεγείρονται, αγνοούν μια βασική παράμετρο της ανθρώπινης –και μαζικής- ψυχολογίας, έτσι όπως τη διατύπωσε ο Καμύ:
Ο άνθρωπος συνηθίζει. Ο άνθρωπος όλα τα συνηθίζει… Και μετά πεθαίνει.
