“Τα ειδεχθέστερα εγκλήματα τα διαπράττουν φυσιολογικοί άνθρωποι” Χάνα Άρεντ
“Η πολιτική δεν είναι η τέχνη του ψεύδους, είναι η τέχνη της ελάχιστης αλήθειας.” Γελωτοποιός
–
Ψεύδομαι ασύστολα όταν γράφω μια ιστορία μυθοπλασίας. Αλλά αυτό το ξέρει ο αναγνώστης, είναι μία κατά συνθήκη απάτη.
Ο αναγνώστης θέλει να εξαπατηθεί και όσο καλύτερα το κάνεις τόσο περισσότερο το απολαμβάνει.
Είναι κατά κάποιο τρόπο σαν μια σχέση σαδομαζοχιστική -αυτή της τέχνης.
Όπως ο μαζοχιστής θέλει να τον πονέσεις έτσι και ο αναγνώστης θέλει να τον εξαπατήσεις.
Αν τα καταφέρεις καλά θα σε αγαπήσει.
–
Η σχέση πολιτικού-πολίτη είναι μόνο σαδιστική.
Ο πολιτικός εξαπατάει και βασανίζει τον πολίτη προσπαθώντας να τον πείσει ότι είναι για το καλό του, ότι πρέπει και να το απολαύσει.
Ο πολίτης είτε υπομένει μέχρι να του βγει η ψυχή είτε αντιδράει (και τότε είναι εχθρός της κοινωνίας και πρέπει να πειθαναγκαστεί -οπισθάγκωνα δεμένος στα μπουντρούμια της ΓΑΔΑ.)
–
Και τώρα ξεχάστε τελείως τη δεύτερη παράγραφο, περί του σαδισμού των πολιτικών. Είναι λάθος!
Αφού την έγραψα, πριν δύο ή τρεις μέρες, το μυαλό μου κόλλησε. Κάτι δεν μου άρεσε στο συλλογισμό, γι’ αυτό και άφησα το κείμενο στην άκρη.
–
Ο μπλογοτέχνης, όπως κάθε συγγραφέας, όπως κάθε καλλιτέχνης, είναι ένας homme bricoleur.
Είναι ένας άνθρωπος που κάνει bricolage, μερεμέτια, ένας μαστροχαλαστής. Μαζεύει αλλοπρόσαλλα και ετερόκλητα υλικά για τις κατασκευές του: Σύρματα, βίδες, ξύλα, εικόνες, αποφθέγματα, ταινίες.
Αυτά τα αποθηκεύει σε κάποια άκρη του μυαλού του για να τα χρησιμοποιήσει όταν έρθει η στιγμή.
–
Καθώς, λοιπόν, σήμερα έκανα έναν αφηρημένο περίπατο στο διαδικτυακό δάσος (όπου κρύβονται πολλοί λύκοι και άλλες τόσες, εξίσου επικίνδυνες κοκκινοσκουφίτσες) έπεσα πάνω στον πίνακα του Bunksy, με τον υπέροχο τίτλο: 
“The banality of the banality of evil”.
Ο Μπάνκσι βρήκε σε κάποιο παλιατζίδικο της Νέας Υόρκης έναν κοινότοπο πίνακα, ο οποίος κόστιζε γύρω στα δέκα δολάρια (με παζάρια θα τον έπαιρνε και φτηνότερα).
Ο ιδιοφυής καλλιτέχνης (καθόλου μπανάλ σίγουρα) ζωγράφισε πάνω στον πίνακα έναν ναζί που κάθεται και απολαμβάνει τη θέα.
Ο πίνακας βγήκε σε πλειστηριασμό και πουλήθηκε 615.000 δολάρια -τα οποία δόθηκαν σε ένα άσυλο της Νέας Υόρκης με άστεγους ασθενείς του AIDS.
–
Ο τίτλος μου θύμισε τη Χάνα Άρεντ.
Η “Κοινοτοπία του Κακού” είναι δική της έκφραση-αποκάλυψη. (Και σίγουρα ο Μπάνκσι δεν διάλεξε τυχαία αυτόν τον τίτλο).
Κάποια στιγμή στη ζωή της, η σπουδαία (Εβραία) φιλόσοφος βρέθηκε στο Ισραήλ για να καλύψει δημοσιογραφικά τη δίκη ενός εγκληματία Ναζί, του Άιχμαν. Εκεί αντιλήφθηκε ότι το “Τέρας” ήταν ένας απολύτως φυσιολογικός άνθρωπος, ίσως μάλιστα περισσότερο φυσιολογικός από το μέσο όρο φυσιολογικότητας.
“Η Χάνα Αρεντ παρατηρούσε ότι το αληθινά δαιμονικό πνεύμα μεταξύ των ναζιστών λαοπλάνων ήταν ο Χίμλερ.
Ο Χίμλερ –μολονότι δεν προερχόταν από τους κύκλους των μποέμ όπως ο Γκέμπελς
και χωρίς να είναι ένας διεστραμμένος όπως ο Στράιχερ, ούτε ένας τυχοδιώκτης όπως ο Γκέρινγκ, ούτε και ένας φανατικός όπως ο Χίτλερ ή ένας τρελός όπως ο Ρόζενμπεργκ– «οργάνωσε τις μάζες σε ένα σύστημα ολικής κυριαρχίας», χάρη στην ορθή παραδοχή του ότι στην απόλυτη πλειονότητά τους οι άνθρωποι δεν είναι ούτε βρικόλακες ούτε σαδιστές, αλλά εργαζόμενοι και πατέρες οικογενειών.
Για να διαπραχθούν τερατωδίες δεν χρειάζονται τέρατα και το πρόβλημα το σχετικό με τον Αϊχμαν έγκειτο ακριβώς στο γεγονός ότι δεν ήταν ούτε ένα τέρας ούτε ένας σαδιστής.
Ηταν -αντίθετα- υπερβολικά, τρομερά, τρομακτικά «φυσιολογικός». Ένα ανθρωπάκι σοκαριστικής μετριότητας.”
–
Πενήντα χρόνια μετά είναι κοινοτοπία να ισχυρίζεσαι ότι το κακό είναι κοινότοπο (όπως τόσο συμβολικά το δείχνει και ο Μπάνκσι με τον πίνακα του).
Γι’ αυτο με παραξενεύει το γεγονός ότι πολλοί συμπολίτες μου, σκεπτόμενοι κατά τα άλλα, θεωρούν τον Αδωλέσχι υπουργό υγείας -και τους υπόλοιπους πολιτικούς, διεστραμμένους, ψυχοπαθείς, τέρατα.
Αυτό είναι απολύτως λάθος.
Οι πολιτικοί είναι υπερβολικά, τρομερά, τρομακτικά φυσιολογικοί.
Είναι ανθρωπάκια σοκαριστικής μετριότητας, γι’ αυτό και είναι ικανοί για τα ειδεχθέστερα εγκλήματα.
–
Αλλά ακούστε και αυτό (που ίσως να μην σας αρέσει): Οι πολιτικοί είναι καθρέφτης της κοινωνίας μας -και μας μοιάζουν.
Το ίδιο σοκαριστικά μέτριοι είμαστε και εμείς.
Με παρόμοιο ειδεχθή τρόπο θα συμπεριφερόταν ο καθένας από εμάς (οι περισσότεροι από εμάς), αν ξαφνικά βρισκόταν σε μια θέση εξουσίας και απολάμβανε όλα τα προνόμια αυτής.
Βεβαίως εξαιρώ εσένα, ναι, εσένα, που διαβάζεις αυτό το κείμενο, εσένα, ιδανικέ αναγνώστη και πολίτη. Εσύ θα συνέχιζες να είσαι αλτρουιστής και ιδεολόγος.
Οι υπόλοιποι θα ήμασταν υπέροχα πιόνια, αθύρματα, στο παιχνίδι που μόνο πολιτικό δεν είναι.
–
Προτού αρχίσετε να με λιθοβολείτε, όπως έκαναν με την Άρεντ όταν κατέδειξε τη φυσιολογικότητα του Άιχμαν, ας σας πω το εξής:
Κατανοώ δεν σημαίνει ότι συγχωρώ.
Οι πολιτικοί είναι άνθρωποι ανάξιοι λόγου.
Όσο πιο ανάξιοι είναι τόσο καλύτερα εξυπηρετούν τα συμφέροντα των δύο μεγάλων εξουσιών.
Γιατί είναι προφανές πλέον, ότι η οικονομική εξουσία και η εξουσία των media είναι αυτές που διαμορφώνουν τον κόσμο, όχι τα αθύρματα που τοποθετούνται επί τούτου στον άμβωνα.
Επιπλέον ο καλύτερος πωλητής (βιβλίων, μνημονίων, εγκλημάτων) είναι αυτός που πιστεύει τα ψέματα του.
Αν σχηματιστεί ένα μικρός θρόμβος αμφιβολίας στο μυαλό του θα βρεθεί σε σύγχυση.
Και αυτό κανένας άνθρωπος δεν θέλει να το πάθει.
–
Όσο παράξενο κι αν σας φαίνεται και οι πολιτικοί είναι άνθρωποι. Τους γέννησε μια μάνα (ναι, και οι πολιτικοί έχουν μάνες), κάποτε ήταν παιδιά, ίσως να έγραφαν
και ποιήματα στην εφηβεία τους.
Ντοπαρισμένοι πια με την πιο σκληρή πρέζα, την πρέζα της εξουσίας, και για να μη χάσουν τη δόση τους, πιστεύουν ότι το έργο τους είναι θεάρεστο -άλλοτε μεταφορικά και άλλοτε κυριολεκτικά.
Έτσι παραμένουν λογικοί, ενώ διαπράττουν τα ειδεχθέστερα εγκλήματα.
Παραμένουν λογικοί.
Αυτό έχει τεράστια σημασία.
–
Όταν δίνεις στον πολιτικό το ελαφρυντικό του παραλογισμού ή της ηλιθιότητας, ελαφρύνεις τη θέση του, όπως ακριβώς σε έναν δολοφόνο.
Αυτοί οι εγκληματίες είναι απολύτως σώφρωνες και ως τέτοιοι θα πρέπει να δικαστούν και να καταδικαστούν μια μέρα.
Αλλά για να έρθει αυτή η μέρα θα πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τον τρομακτικά φυσιολογικό άνθρωπο που κρύβουμε μέσα μας.
Περισσότερα έργα του Bunksy στην ιστοσελίδα του Better out than in
Τα σκίτσα του Ron Cobb προέρχονται από τη συλλογή “Λοιπόν, τι λέγαμε για την οικολογία;”, εκδόσεις Απόπειρα,
