Απόψε θα σας απαντήσω εμπεριστατωμένα για τέσσερα θέματα που ίσως να σας βασανίζουν –ή απλά να έχετε αναρωτηθεί:
1) Η κλασική μουσική αυξάνει την ευφυΐα των μωρών και των παιδιών;
2) Ωφελεί το έμβρυο να του μιλάτε;
3) Εξαρτάται η ευφυΐα των παιδιών από την πληθώρα των εξωτερικών ερεθισμάτων;
4) Υπάρχει ζωή μετά το θάνατο;
–
Ας ξεκινήσουμε με το πρώτο:
Ο υποφαινόμενος ήταν ένας από αυτούς που πιστεύουν ότι η κλασική μουσική θα κάνει το παιδί τους εξυπνότερο. Έτσι μαζί με το μωρό (φρέσκο-φρέσκο από την κλινική) μπήκε στο υπνοδωμάτιο και το cd–player.
Μάλιστα δεν αρκέστηκε στον “εύκολο” Μότσαρτ, αλλά πειραματίστηκε λίγο με το παιδί του. Εν συντομία σας λέω ότι ο Μότσαρτ, ο Μπαχ και ο Αλμπινιόνι, καθώς και οι περισσότεροι της προκλασικής μουσικής, δεν ενοχλούν το μωρό.
Αλλά καλύτερα να αποφύγετε τον Μπετόβεν και ιδιαίτερα την Πέμπτη Συμφωνία, γιατί εκείνο το τόσο γνωστό ΤΑ-ΤΑ-ΤΑ_ΤΑ που έχει γίνει πια μιμίδιο (δεν ξέρετε τι είναι τα μιμίδια; άλλη φορά θα σας μιλήσω για αυτά) ξυπνάει το μωρό και το ταράζει τόσο που χρειάζεται να περπατάτε πολύ ώρα στο διάδρομο για να το ηρεμήσετε.
–
Η ιδέα ότι ο Μότσαρτ κάνει τα μωρά εξυπνότερα ξεκίνησε το 1993, με ένα πείραμα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature.
Σύμφωνα με αυτό μια ομάδα φοιτητών είχε καλύτερη απόδοση σε τεστ χωρικού συλλογισμού όταν άκουσε Μότσαρτ.
Αυτή η δημοσίευση δεν έκανε καμιά εντύπωση στον κόσμο των media, ίσως γιατί η υποτιθέμενη αύξηση της νοημοσύνης δε διαρκούσε περισσότερο από δεκαπέντε λεπτά.
Όμως το 1997 εκδόθηκε το βιβλίο του Ντον Κάμπελ “Mozart Effect”.
Ήταν ένα βιβλίο που «έφερε το μυστικισμό κοντά σε αορίστως ερμηνευόμενα επιστημονικά αποτελέσματα» και υποστήριζε αυτό που όλοι ξέρουμε: Η κλασική μουσική κάνει εξυπνότερους τους ανθρώπους. Φυσικά έγινε μπεστ-σέλλερ και επηρέασε ακόμα και τον πολιτικό κόσμο.
Χιλιάδες δημοσιεύματα σε παγκόσμιο επίπεδο και οι δισκογραφικές εταιρείες ξεκίνησαν να φτιάχνουν Baby Mozart cd. Οι γονείς βρήκαν την εύκολη λύση για να αποκτήσουν παιδιά-μεγαλοφυΐες.
Μάλιστα τον επόμενο χρόνο ο κυβερνήτης της Τζόρτζια έπαιξε Μότσαρτ στη Βουλή της Πολιτείας και ζήτησε 105.000 δολάρια για να σταλούν cd σε όλους τους βρεφονηπιακούς σταθμούς της πολιτείας –για να ανεβάσουν το επίπεδο της χώρας.
Το αστείο είναι ότι ο μουσικόφιλος κυβερνήτης –ο οποίος πιθανότατα θα ήταν το ίδιο καταρτισμένος όσο και ο Άδωνις που δε χάνει όπερα για όπερα- έπαιξε στη Βουλή την «Ωδή στη Χαρά», το οποίο όπως θα γνωρίζετε είναι του Μπετόβεν και όχι του Μότσαρτ. Λεπτομέρειες.
Οι φοιτητές, λένε οι ψυχολόγοι, γνώριζαν το σκοπό του πειράματος. Πίστεψαν ότι θα μπορούσαν να αποδώσουν καλύτερα ακούγοντας Μότσαρτ και το έκαναν (αν πιστεύεις ότι θα καταφέρεις κάτι θα έχεις καλύτερη απόδοση απ’ το να ξεκινάς λέγοντας: Είμαι ηλίθιος, δεν καταφέρνω τίποτα στη ζωή μου).
Τα μωρά θα ωφεληθούν περισσότερο αν τους δώσετε μια κουδουνίστρα ή ένα τάπερ για να κοπανήσουν, αφού έτσι δεν μένουν παθητικοί δέκτες μιας μουσικής που είναι δύσκολη ακόμα και για τους υπουργούς.
~~{}~~
Δεύτερο θέμα:
Πώς θα σας φαινόταν αν βλέπατε έναν άντρα να διαβάζει στη φουσκωμένη κοιλιά της γυναίκας του το «Άξιον Εστί» του Ελύτη; Ή ψωνάρα θα τον λέγατε ή ηλίθιο. Και όμως θα είχατε άδικο.
Είναι αποδεδειγμένο πλέον ότι τα μωρά δε σας ακούνε μέσα από το υδάτινο βασίλειο τους.
Ακούνε το συνεχή ήχο της καρδιάς της μητέρας (ίσως γι’ αυτό να μας ηρεμεί και η ρέγκε μουσική), τον ήχο από τα πνευμόνια και σαν κεραυνοί ακούγονται τα έντερα.
Ακούνε και τη φωνή της μητέρας, αλλά οι υπόλοιποι ήχοι πνίγονται και μένουν μόνο κάποιες χαμηλές συχνότητες (όχι, μη τους βάλετε να ακούσουν Barry White).
Όμως καθώς διαβάζετε στην κοιλιά (και δεν έχει σημασία αν είναι Ελύτης, Δημουλίδου ή η Εσπρέσο) η μητέρα νιώθει ότι διάλεξε για πατέρα του παιδιού της κάποιον που ενδιαφέρεται και ορμόνες ευτυχίας κατακλύζουν τον εγκέφαλο της και το σώμα της.
Αυτές οι ορμόνες μεταφέρονται και στο παιδί και έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες να αποκτήσετε ένα χαρούμενο παιδί από τα γεννοφάσκια.
Αλλά το ίδιο αποτέλεσμα έχει και να χαϊδεύετε την κοιλιά της συζύγου ή απλώς να της μιλάτε και να της λέτε ότι την αγαπάτε (ή να της δίνετε να τρώει σοκολάτες).
~~{}~~
Τρίτο θέμα:
Αυτά τα περίφημα εξωτερικά ερεθίσματα που κάνουν τους γονείς να τρέχουν να αγοράζουν παιχνίδια που αναπτύσσουν τις δεξιότητες και στη συνέχεια στέλνουν τα παιδιά τους σε δέκα εξωσχολικές δραστηριότητες την ημέρα.
Πειράματα που έγιναν σε ποντίκια έδειξαν ότι πράγματι τα υποκείμενα που μεγαλώνανε σε άδεια κλουβιά δεν τα κατάφερναν τόσο καλά στις δοκιμασίες όσο εκείνα που είχαν και έναν τροχό για να παίζουν (οπότε καλύτερα να μην κλειδώνετε το παιδί σας στην ντουλάπα).
Όμως, από κάποια στιγμή και μετά, όσα καινούρια παιχνίδια και λαβύρινθους να βάζανε στο κλουβί των τυχερών τρωκτικών, εκείνα δεν γινόντουσαν ικανότερα.
Κι αυτό γιατί τα ποντίκια έχουν ένα γενετικά προκαθορισμένο όριο νοημοσύνης. Όσο Μότσαρτ και να ακούσουν δεν πρόκειται ποτέ να μάθουν να παίζουν πιάνο.
Το ίδιο ισχύει και για τα παιδιά των ανθρώπων: Έχουν γενετικά προκαθορισμένο όριο νοημοσύνης.
Τα εξωτερικά ερεθίσματα βοηθούν να την αναπτύξουν, αλλά ως ένα σημείο.
–
Και αν παρατηρήσετε τον κόσμο που ζούμε (μιλάμε για το δυτικό κόσμο) όχι μόνο δεν υπάρχει έλλειμμα εξωτερικών ερεθισμάτων, αλλά αντιθέτως υπάρχει υπερπληθώρα.
Τα παιδιά θα ωφελούνταν περισσότερο αν αντί για δέκα καινούρια παιχνίδια και εφτά εξωσχολικά μαθήματα περνούσαν περισσότερη ώρα με τους γονείς τους. Με τους ήρεμους και ευτυχισμένους γονείς τους.
Γιατί οι γονείς, προκειμένου να μη μείνει πίσω το παιδί τους, πρέπει διαρκώς να ξοδεύουν χρήματα. Για να το κάνουν, αν το μπορούν, πρέπει διαρκώς να δουλεύουν. Αυτή η πίεση τους κάνει νευρωτικούς και τους οδηγάει σε υπέροχα μπλε χαπάκια.
Έτσι το παιδί μένει μόνο σε ένα δωμάτιο γεμάτο ερεθίσματα –μην ξέροντας τι να πρωτοκάνει- ενώ οι γονείς ξαπλώνουν με ημικρανία στον καναπέ και προσπαθούν να βρουν έναν τρόπο να αυξήσουν το εισόδημα τους, προκειμένου να μη στερήσουν τίποτα από τα παιδιά τους.
Ό, τι ισχύει για το Μότσαρτ και το τάπερ, ισχύει και για τα εξωτερικά ερεθίσματα: Το πιο απλό είναι το καλύτερο. Και το καλύτερο ερέθισμα για ένα παιδί είναι οι ευτυχισμένοι (όσο γίνεται) γονείς, οι οποίοι παίζουν με το παιδί τους (όσο αντέχουν).
Άλλωστε ένα παιδί μπορεί να παίξει καλύτερα (πιο δημιουργικά) με ένα χαρτόκουτο, ειδικά αν έχει παρέα, παρά με το καινούριο «Μαθαίνω να κάνω πυρηνικές συντήξεις», το οποίο θα σας κοστίσει δύο μεροκάματα.
~~{}~~
Και το τελευταίο θέμα μας: Υπάρχει ζωή μετά το θάνατο;
Δυστυχώς, όμως ο χρόνος μας τελείωσε, οπότε σε αυτό θα σας απαντήσω μια άλλη φορά.
Καληνύχτα σας.
(Τις πληροφορίες για το πείραμα του Μότσαρτ τις αντλήσαμε από το βιβλίο των Άαμοντ και Γουάνγκ, «Καλωσήρθατε στον εγκέφαλο σας», εκδόσεις Αβγό»).
