Ήμουν είκοσι χρονών και διάβαζα σπουδαίους (σοβαρούς) λογοτέχνες, όπως ο Καμύ κι ο Κάφκα. Ο Χρίστος βοηθούσε στο μανάβικο του πατέρα του, ενώ προετοιμαζόταν για τις εξετάσεις στην Καλών Τεχνών και με είχε καλέσει ένα μεσημέρι του καλοκαιριού, για να του κάνω παρέα.
Σίγουρα δεν ταίριαζε ανάμεσα στα φρούτα και τα ζαρζαβατικά. Μακρύ μαλλί, πολύχρωμο σαλβάρι και ο απαραίτητος μπερές να πέφτει ανάλαφρα πάνω απ’ το αριστερό του φρύδι.
Μου εξήγησε τις διαφορές ανάμεσα στις φλάσκες και τις τσακωνίτικες μελιτζάνες, καθώς και ποια είναι τα αχλάδια φέτελ, τα κρυστάλλια και οι κοντούλες. Έπειτα κάτσαμε να πιούμε καφέ και να μου μιλήσει για τη ζωγραφική του.
Ο Χρίστος είναι λιοντάρι στο ζώδιο, έτσι δεν έχει καμία αμφιβολία για ό,τι κάνει -και φυσικά δεν κάνει ποτέ λάθος. Η αυτοπεποίθηση τον τυλίγει σαν αμυγδαλωτό φωτοστέφανο. Ενώ ο υποφαινόμενος, Σκορπιός και με όλα τ’ άλλα στο νερό, παίρνει το σχήμα του δοχείου που τον φιλοξενεί. Δεν έχει σημασία, έτσι κι αλλιώς ο Λάο Τσε έγραψε ότι το νερό είναι το πιο δυνατό στοιχείο (“πάντα υποχωρεί και πάντα νικά”).
Καθώς μου ανέλυε τα μεγαλεπήβολα σχέδια του παρατήρησα ένα βιβλίο δίπλα στην ταμειακή. Στο εξώφυλλο ένας δαίμονας αγκάλιαζε μια καλλίπυγη κοκκινομάλλα θνητή (ο θεός να την κάνει θνητή). Ήταν εικονογράφηση pulp λογοτεχνίας, της σειράς, αλλά έπρεπε να πιάσω το βιβλίο.
Έχω αυτή την ανάγκη από παιδί. Όταν βλέπω ένα βιβλίο θέλω να το πάρω στα χέρια μου, να το επεξεργαστώ, να το δω, να το αγγίξω, να το μυρίσω (σπάνια τα γεύομαι), και αν μ’ αρέσουν τα σινιάλα που μου δίνει να το κάνω δικό μου -διαβάζοντας ‘το, μη γίνεστε διεστραμμένοι, αλλά μ’ αρέσει ο τρόπος που σκέφτεστε.
Ήταν το Άρωμα του Ονείρου, του Τομ Ρόμπινς. Ο Χρίστος με αποπήρε που δεν είχα διαβάσει Ρόμπινς και μου το δάνεισε. Την επόμενη μέρα, που το τέλειωσα, σχεδόν έκλαιγα. Επειδή είχε τελειώσει.
Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό των βιβλίων του Ρόμπινς: Ότι τα διαβάζεις τόσο γρήγορα κι όταν πλησιάζεις προς το τέλος, καθώς νιώθεις το βάρος των σελίδων να μετατοπίζεται στα αριστερά σου, αγχώνεσαι, στεναχωριέσαι, επειδή νιώθεις ότι πλησιάζεις στο τέλος μιας υπέροχης εμπειρίας.
Να διαβάζεις Ρόμπινς είναι σαν να κάνεις το καλύτερο σεξ της ζωής σου. Δεν θες να τελειώσει, δεν θες να τελειώσεις, δεν σ’ ενδιαφέρει ο οργασμός, μόνο να συνεχίσεις να είσαι καυλωμένος ατελεύτητα (και μάλλον αυτή είναι η πρώτη φορά που αυτές οι δύο λέξεις πάνε μαζί).
Μόνη παρηγοριά, όταν τελειώνουν τα βιβλία του Ρόμπινς και το υπέροχο σεξ, είναι ότι μπορεί να ξανακάνεις, κι ότι την επόμενη φορά ίσως να είναι και καλύτερα. Το άσχημο είναι όταν δεν έχει μείνει άλλο βιβλίο του Ρόμπινς για να διαβάσεις -κι όταν πλέον είσαι σε μια ηλικία όπου και τα viagra δεν μπορούν να σε βοηθήσουν.
~~
Τέλειωσα το Άρωμα του Ονείρου και το πρότεινα σε όλους τους φίλους. Το διάβασαν όλοι και ένιωσαν την ίδια χαρά -και λύπη όταν τέλειωνε- μ’ εμένα.
Όμως τότε συνέβη κάτι παράξενο. Το Άρωμα αναφέρεται στα παντζάρια (όχι στις μελιτζάνες). Με αυτές τις κοκκινωπές ρίζες κάποιος αρχαίος θεός έφτιαξε το ελιξίριο της ζωής, κάπου στη Βαβυλώνα ή μπορεί στην Αρκαδία.
Έπειτα ο εωσφορικός τραγοπόδαρος άφηνε παντζάρια έξω απ’ την πόρτα μιας σέξυ Νεοϋρκέζας. (Κάπου στην αρχή ο Ρόμπινς αναφέρει τις μουνότριχες στο σαπούνι της Τσέρι, και θυμάμαι πόσο εντύπωση μου είχε κάνει αυτή η εικόνα, τότε, στα είκοσι).
Το παράξενο είναι ότι κάποιο πρωινό σηκώθηκα και η μάνα μου με ρώτησε αν μου είχε πέσει ένα παντζάρι. Προσπάθησα να καταλάβω τι εννοούσε. Ηταν πολύ φροϋδική ερώτηση.
“Βρήκα ένα παντζάρι, έξω απ’ την πόρτα, στο μπαλκόνι”.
“Δεν καταλαβαίνω τι μου λες”, της είπα, με τη γνωστή αυθάδεια των εικοσάχρονων που νομίζουν ότι ξέρουν τα πάντα.
Μετά από λίγο θυμήθηκα το βιβλίο.
“Σύμπτωση”, σκέφτηκα. Και πήγα στο σπίτι μιας φίλης για ν’ ακούσουμε Waterboys.
“Έγινε κάτι παράξενο”, μου είπε εκείνη καθώς ακουγόταν το The Pan within. “Η μάνα μου βρήκε σήμερα το πρωί ένα παντζάρι.”
“Τι εννοείς; Πού το βρήκε;”
“Ακριβώς έξω απ’ την πόρτα μας”.
Κόλλησα για λίγο και μετά της είπα ότι το ίδιο συνέβη και στο δικό μου σπίτι. Μόλις είχαμε τελειώσει το Άρωμα του Ονείρου, και βλέπαμε τα περιστατικά του βιβλίου να συμβαίνουν στη ζωή μας. Αν ξαφνικά εμφανιζόταν κι ο Πάνας, εκείνη τη μέρα, θα τον καλούσαμε μέσα για ένα όργιο.
Το μυστήριο λύθηκε, η όμορφη ονειροπόληση όπου το μαγικό γίνεται αληθινό διαλύθηκε, όταν εμφανίστηκε ο τρίτος της παρέας, που επίσης είχε διαβάσει το Άρωμα.
Ήταν ο Αντρέας, που αργότερα θα γινόταν ψυχολόγος, αλλά πάντα θα ήταν εξαίσια ανισόρροπος, που έτρεχε μέσα στην νύχτα στα σπίτια των φίλων του, για να αφήσει παντζάρια έξω απ’ την πόρτα τους, σαν ένας άλλος τραγοπόδαρος.
~~
Από τότε διάβασα όλα τα βιβλία του Ρόμπινς, κι είναι ο μόνος συγγραφέας που έχω διαβάσει όλα του τα βιβλία (σχεδόν όλα και θα καταλάβετε τι εννοώ).
Ο Ρόμπινς γράφει διασκεδαστικά, αλλά και φιλοσοφικά.
Το ταλέντο του είναι διττό.
Πρώτα καταφέρνει να σε κάνει να πιστέψεις, ΝΑ ΠΙΣΤΕΨΕΙΣ, τα πιο απίστευτα πράγματα. Μάλλον στην προηγούμενη ζωή του ήταν ο απόστολος Παύλος. Και σίγουρα αν έφτιαχνε μια θρησκεία θα είχε πολλούς πιστούς. Εγω δηλώνω προκαταβολικά πίστη.
Το δεύτερο είναι ότι δεν υπάρχει συγγραφέας, που να μπορεί να κάνει τόσο πετυχημένες παρομοιώσεις όσο ο Ρόμπινς. Κάποιες φορές υπερβάλλει και βρίσκεις τρεις ή τέσσερις στην ίδια πρόταση. Αλλά είναι τόσο ευφάνταστες που του συγχωρείς την υπερβολή.
Διττό είπα; Υπάρχει και ένα τρίτο πέπλο του ταλέντου του. Ο Ρόμπινς σε κάνει να διασκεδάζεις. Ακόμα κι όταν γράφει για τον θάνατο ή για την καταστροφή του Κόσμου, καταφέρνει να σε κάνει να χαμογελάσεις. Κι αυτό είναι το ύψιστο ταλέντο του. Σου θυμίζει ότι η ζωή, όσο τραγική και να είναι κάποιες φορές, είναι για γέλια.
Ναι, όταν διαβάζεις Ρόμπινς αντιλαμβάνεσαι ότι ο Καμύ κι ο Κάφκα, είναι πολύ Ευρωπαίοι, χωρίς κωμωδία. Εκείνος είναι Αριστοφανικός, ένας σύγχρονός μας κωμωδός, ένας κλόουν, ένας ακόμα γελωτοποιός, ένας joker (πολύ πιο sane απ’ τον υποφαινόμενο).
Κι όταν αισθάνομαι χάλια θα πάρω απ’ τη δημοτική βιβλιοθήκη να διαβάσω Μπουκόφσκι ή Ρόμπινς. Τον πρώτο γιατί έζησε τον βούρκο και έβγαλε το κεφάλι απ’ έξω, τον δεύτερο γιατί έβαλε το κεφάλι μέσα στο βούρκο κι έκανε μπουρμπουλήθρες -σε διάφορα χρώματα και γεύσεις.
~~
Θα τελειώσω αυτό το κείμενο γιατί πρέπει να πάω να κοιμηθώ -και να ξυπνήσω σε πεντέμιση ώρες.
Έγραψα ότι τα βιβλία του Ρόμπινς μοιάζουν με το πιο υπέροχο σεξ, που ποτέ δεν θες να τελειώσει, κι ότι έχω διαβάσει σχεδόν όλα τα βιβλία του.
Έχω αφήσει το πρώτο του, την Αμάντα, που το ξεκίνησα και το άφησα. Είναι μια παρακαταθήκη, μια Ρομπινσιανή Κιβωτός.
Θα το διαβάσω όταν πλέον δεν θα μπορώ να κάνω σεξ, για να θυμηθώ τη μία απ’ τις δύο ηδονές που θεωρώ ανυπέρβλητες. Η δεύτερη είναι το διάβασμα μυθιστορημάτων, όπως αυτά του Ρόμπινς.
Η πρώτη, όπως και να το κάνουμε, κι όποιος το αρνιέται είναι πιθανός δολοφόνος, η πρώτη είναι το σεξ.
~~~~~~~~~~~~~~
ΥΓ: Αν δεν έχετε διαβάσει κανένα βιβλίο του Τομ Ρόμπινς ή αν δεν έχετε διαβάσει κανένα βιβλίο πρόσφατα, σας ξορκίζω να ξεκινήσετε με το Άρωμα του Ονείρου ή τον Χορό των Εφτά Πέπλων.
Αν είναι το τελευταίο βιβλίο που θα διαβάσετε, επειδή έχετε καρκίνο σε τελικό στάδιο ή επειδή πίνετε και οδηγάτε ή επειδή η ζωή κι ο θάνατος τυχαίνουν, καλό θα σας κάνει να είναι ένα του Ρόμπινς, οποιοδήποτε.
Αλήθεια δεν αξίζει να περάσετε από αυτόν τον σύντομο βίο και να μην έχετε διαβάσει ένα -τουλάχιστον- βιβλίο αυτού του κλόουν.
Κι αν είναι η τελευταία μέρα της ζωής σας, η τελευταία επιθυμία, θα πρότεινα ν’ αφήσετε τα βιβλία και να κάνετε σεξ. Αλλά εγώ είμαι Σκορπιός.
~~~~~~~~~~~
ΥΓ2: Το κείμενο αυτό γράφτηκε στις 22 Ιουλίου και σαν σήμερα γεννήθηκε ο Τομ Ρόμπινς. Χρόνια πολλά, κύριε Ρόμπινς, σ’ ευχαριστούμε που μας βοήθησες να ζήσουμε.
