από τον Γελωτοποιό, με αφορμή το μυθιστόρημα «Πιο πολύ φοβήθηκαν τις λέξεις», της Εύης Βούλγαρη
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
“Love is our resistance” – Muse
~~~~~~~~
Ο Μοράβια έγραφε ότι «οι καλοί συγγραφείς είναι μονότονοι σαν τους καλούς συνθέτες. Προσπαθούν να τελειοποιηθούν στο ένα και μοναδικό θέμα για το οποίο έχουν γεννηθεί να κατανοήσουν».
Ίσως ολόκληρη η ανθρωπότητα να κάνει ακριβώς αυτό. Εξασκείται σε κάποια βασικά θέματα, αναπαράγει τα ίδια μοτίβα, ασχολείται με κάποιες αξίες ξανά και ξανά. Και δυστυχώς, ως τώρα βελτιώνεται κυρίως στον πόλεμο και στη δημιουργία ανισοτήτων.
Όσον αφορά τη δραματουργία τα μοτίβα πλοκής, οι αξίες, οι λύσεις, δεν έχουν αλλάξει απ’ την εποχή των αρχαίων Ελλήνων. Κάποιοι λένε ότι δεν υπάρχει τίποτα καινούριο να ειπωθεί.
Όμως αυτό ακριβώς είναι η τέχνη: Παίζουμε ξανά και ξανά τα ίδια θέματα, προσπαθώντας να κατανοήσουμε τον εαυτό μας.
Δύο απ’ τα πιο συνηθισμένα θέματα στην τέχνη είναι ο έρωτας και η σύγκρουση του πολίτη με την απολυταρχική εξουσία, την τυραννία.
~~{}~~
Αυτοί είναι οι δύο πόλοι του μυθιστορήματος της Βούλγαρη, έρωτας και τυραννία.
Αφηγητής είναι ο Άρης, ένας δεκαεξάχρονος που ερωτεύεται για πρώτη φορά. Θυμάστε πώς είναι ο πρώτος έρωτας. Πιθανότατα να συναντήσεις κι άλλους έρωτες, όμως ο πρώτος είναι αποκάλυψη, είναι επανάσταση.
Ο έρωτας είναι επανάσταση σε κάθε ηλικία. Γράφει η Βούλγαρη: «Οι ερωτευμένοι είναι οι καλύτεροι επαναστάτες».
Ο Άρης, ως άλλος Αίμονας, ερωτεύεται τη συμμαθήτριά του, Αντιγόνη. Όμως εκείνη, κόρη αστυνομικού, είναι αφοσιωμένη σε μια άλλη αξία, την Αλήθεια, και τη βάζει πάνω απ’ τον έρωτα, πάνω απ’ την ελευθερία, πάνω απ’ τη ζωή.
Η εξουσία στη δυστοπία του βιβλίου είναι εξαιρετικά οικεία. Όπως είχε πει ο Εκο, μόνο οι ηλίθιοι κάνουν πραξικοπήματα με τανκ, όταν υπάρχει η τηλεόραση.
Η κυβέρνηση ελέγχει όλα τα media, κάθε πληροφορία που φτάνει στους πολίτες. Κι όσοι δεν πιστεύουν τα ψέματα, όσοι δεν ακολουθούν τις εντολές, πειθαναγκάζονται. Ο πατέρας αστυνομικός, ως άλλος Κρέοντας, είναι ό,τι μισεί περισσότερο η Αντιγόνη.
~~{}~~
Αυτό είναι το πρώτο ζευγάρι ερωτευμένων της ιστορία, και έχουν όνομα, ο Άρης και η Αντιγόνη.
Το δεύτερο ζευγάρι ερωτευμένων είναι τριαντάχρονοι και ποτέ δεν μαθαίνουμε το όνομά τους. Είναι ο Συγγραφέας και η Γυναίκα με τα Τακούνια.
Ο Συγγραφέας μοιάζει με την Αντιγόνη, πιστεύει στην Αλήθεια, παλεύει με την τυραννία.
Η Γυναίκα δεν αντιστέκεται στην τυραννία, γίνεται μέρος της, πέφτει στο δίχτυ για να υψωθεί, σαν πεταλούδα που πέφτει στη φωτιά για να φωτιστεί.
Το μυθιστόρημα κάνει αντήχηση στο έργο του Σοφοκλή, στο 1984, σε όλες τις ιστορίες (μυθοπλασίας και αληθινές) όπου ο άνθρωπος συγκρούεται με την τυραννία, όπου ο έρωτας είναι το τελευταίο καταφύγιο.
Γιατί έρχεται μια στιγμή που πρέπει να διαλέξεις με ποιους θα πας και ποιους θ’ αφήσεις.
~~~~~~~~~~~~
Το μυθιστόρημα «Πιο πολύ φοβήθηκαν τις λέξεις», της Εύης Βούλγαρη, κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις Ο Μωβ Σκίουρος
