“Τα μεγάλα έθνη συμπεριφέρονται πάντα σαν γκάνγκστερ. Τα μικρά σαν πόρνες”.
(The great nations have always acted like gangsters, and the small nations like prostitutes.)
Στάνλεϊ Κιούμπρικ
«Φημί γαρ εγώ είναι το δίκαιον ουκ άλλο τι ή το του κρείττονος συμφέρον»
(Το δίκαιο δεν είναι τίποτα άλλο απ’ το συμφέρον του ισχυρότερου).
Θρασύμαχος (ένας σοφιστής),
Πλάτωνος «Πολιτεία» Α΄ 336b
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Θα ξεκινήσω διορθώνοντας τον μεγαλοφυή Κιούμπρικ: Δεν είναι τα μεγάλα έθνη που συμπεριφέρονται σαν γκάνγκστερ, είναι τα μεγάλα κράτη.
Όμως δεν γνωρίζω κατά πόσο το “έθνη” (nations) που αναφέρει ο Κιούμπρικ ταυτίζεται με το “κράτη” στα αγγλικά.
Τι είναι το έθνος; Θα χρησιμοποιήσω το wiki αντί για το λεξικό μου, για λόγους ευκολίας (το περίφημο copy-paste).
“Έθνος ονομάζεται ένα σύνολο ανθρώπων που μοιράζονται κοινά γνωρίσματα που διακρίνουν το σύνολο αυτό, σε παγκόσμια κλίμακα. Τα κυριότερα από τα γνωρίσματα αυτά μπορεί να είναι η φυλή, η γλώσσα, το θρήσκευμα, η κοινή ιστορία και πολιτισμός και η γεωγραφική καταγωγή.”
Και τί είναι το κράτος, Βίκυ;
“To κράτος είναι οργανωμένη πολιτική οντότητα που κατέχει το μονοπώλιο της χρήσης νόμιμης εξουσίας σε μια καθορισμένη γεωγραφική περιοχή. Αυτά μπορεί να αντιστοιχούν σε εθνικά κράτη, υποεθνικά κράτη, ή πολυεθνικά κράτη.”
Ακόμα και με αυτούς τους μικρούς βίκυ-ορισμούς μπορούμε να αντιληφθούμε τη διαφορά: “Το έθνος είναι ένα σύνολο ανθρώπων VS Το κράτος είναι μια οργανωμένη πολιτική οντότητα”.
Και ακόμα αυτό:
Το έθνος αφορά σε φυλή, γλώσσα, θρήσκευμα, κοινή ιστορία, πολιτισμό και γεωγραφική καταγωγή.
Το κράτος κατέχει το μονοπώλιο της χρήσης νόμιμης εξουσίας σε μια καθορισμένη γεωγραφική περιοχή.
Στον σύντομο ορισμό του έθνους δεν βρίσκουμε τον όρο εξουσία. Βεβαίως το προσδιοριστικό “νόμιμη” είναι στην καλύτερη περίπτωση αστείο.
Νόμιμο είναι το συμφέρον του ισχυρού (δες ναζιστική Γερμανία, όπου όλα έγιναν νόμιμα).
~~{}~~
Ως παράδειγμα διαφοράς μεταξύ έθνους και κράτους θα χρησιμοποιήσω όχι το ελληνικό (έθνος), αλλά τον εβραϊκό λαό -επειδή είμαι πράκτορας του Σόρος, αμισθί.
Το ιουδαϊκό έθνος υπάρχει -τουλάχιστον- απ’ τη στιγμή που ο Μωυσής τους πήρε απ’ την αρχαία Αίγυπτο και τις Πυραμίδες, απ’ τη στιγμή που τους έδωσε τις Δέκα Εντολές, απ’ τη στιγμή που βρέθηκαν σ’ εκείνον τον τόπο που αποκαλούμε αρχαία Παλαιστίνη.
Από τότε έζησαν πολλούς διωγμούς, βρέθηκαν παντού εκτός απ’ τα Ιεροσόλυμα. Εβραϊκό κράτος δεν υπήρχε, μόνο Εβραίοι, περιπλανώμενοι, κατατρεγμένοι, αλλά Εβραίοι.
Ως το 1948 που δημιουργήθηκε η οργανωμένη αυτή πολιτική οντότητα που έχει αναγνωριστεί ως Κράτος του Ισραήλ. Το οποίο κατέχει το μονοπώλιο της χρήσης νόμιμης εξουσίας σε μια καθορισμένη γεωγραφική περιοχή.
Όμως η σύγχυση ξεκινάει όταν θεωρούμε το Εβραϊκό Έθνος υπόλογο για τη γκανγκστερική συμπεριφορά του Κράτους του Ισραήλ.
~~
Στην αρχαιοελληνική μυθολογία το Κράτος (η εξουσία κάθε μορφής) και η Βία ήταν αδέλφια.
Οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν ότι δεν μπορεί να υπάρξει εξουσία χωρίς βία.
Η εξουσία μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα ήταν προνόμιο των Κρατών, εθνικά κράτη, υποεθνικά κράτη, ή πολυεθνικά κράτη. (δεν θα αναφερθούμε στις αυτοκρατορίες των προηγούμενων αιώνων ούτε στον Νέο Αέναο Πόλεμο, όπως έχει διαμορφωθεί στον 21ο αιώνα).
Ήταν το κράτος των ΗΠΑ που έκανε πόλεμο ενάντια στους πάντες.
Ήταν το κράτος της Σοβιετικής Ένωσης.
Ήταν τα ισχυρά κράτη που ασκούσαν εξουσία στους ανίσχυρους γείτονες ή στα έθνη που συμπεριλάμβαναν στο κρατικό τους μόρφωμα.
Τα κραταιά ευρωπαϊκά κράτη (Γερμανία, Αγγλία, Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Βέλγιο κλπ) εξολόθρευσαν ολόκληρα έθνη και ηπείρους.
Η Κίνα, η Ιαπωνία, η Βραζιλία, το Ισραήλ, η Τουρκία κλπ, κράτη πολυεθνικά που επέβαλλαν το δίκαιο του ισχυρού στα γειτονικά τους κράτη.
Πάντα είναι το Κράτος, σφιχταγγαλιασμένο με τη Βία.
Κι όσο πιο ισχυρό είναι το κάθε κράτος, τόσο πιο βίαιο γίνεται, τόσο περισσότερη εξουσία επιζητά, τόσο περισσότερους πολέμους κάνει.
~~
Τα μικρά κράτη (και όχι έθνη), συμπεριφέρονται ακριβώς σαν κιουμπρικές πόρνες. Εξαναγκάζονται στην πορνεία, στην αποδοχή της εξουσίας των γκάνγκστερ.
Η Ελλάδα, ως κράτος, είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα κρατικής πορνείας.
Ενώ το ελληνικό έθνος έχει τις βάσεις του σ’ εκείνο το “νόστιμον ήμαρ” που είπε (δεν έγραψε) ο “Όμηρος”, το ελληνικό κράτος ως πολιτική οντότητα υπάρχει απ’ το 1830, και ήταν πολυεθνικό.
Απ’ την πρώτη στιγμή η μικρή Ελλάδα διαπομπεύτηκε, έπεσε θύμα trafficking. Κι έτσι παρέμεινε, ανίσχυρη και πόρνη.
Έτσι συνεχίζει να είναι.
(Οι περιπτώσεις μικρών κρατών που δεν είναι πόρνες, όπως εκείνη της Κούβας, είναι σπάνιες).
~~
Όλες αυτές οι σκέψεις γεννήθηκαν τυχαία. Όταν βρέθηκα στο ΙΚΑ της Αριστοτέλους (το κεντρικό ΙΚΑ μιας πόλης ενός και κάτι εκατομμυρίου κατοίκων, ιστορίας δύο χιλιάδων χρόνων και κάτι).
Πήρα το εισιτήριο προτεραιότητας, που μου έδειχνε ότι πρέπει να περιμένω 29 λεπτά (αλλά τι είναι 29 λεπτά μπρος σε 2.000 χρόνια;) κι έμεινα να θαυμάζω το πρόσωπο ενός κοριτσιού που καθόταν αγκαλιασμένη με το αγόρι της -κι έμοιαζε να τους έχει φτιάξει ο Πραξιτέλης.
Κάποια στιγμή στάθηκε στην πόρτα ένας γέρος, που μάλλον είχε ζήσει και τον εμφύλιο. Κι από ‘κει ξεκίνησε να φωνάζει και ν’ αναστενάζει: “Πουτάνα Ελλάδα, πουτάνα Ελλάδα”.
Κι έφυγε.
Η διαφορά ανάμεσα στο κράτος και στο έθνος ίσως να είναι αυτή που υπάρχει ανάμεσα στις γραμμές των παραπάνω προτάσεων που έγραψα.
Το κράτος, το μικρό ελληνικό κράτος, που με την πορνεία του στερεί σ’ έναν γέρο το δικαίωμα να ζήσει αξιοπρεπώς τα τελευταία του χρόνια.
Και το έθνος, που περιλαμβάνει τον Πραξιτέλη, τον Κάσσανδρο και την ετεροθαλή αδελφή του Μεγαλεξάνδρου, τη Θεσσαλονίκη, που έχει να κάνει με τους Σεφεραδίτες Εβραίους της πόλης, που έχει υποφέρει στον εμφύλιο, που δανείστηκε και οικειοποιήθηκε την ιταλική “πουτάνα”, που μιλάει μια γλώσσα που φτιάχτηκε πριν τρεις χιλιάδες χρόνια.
Καθώς και τον ήλιο της Πουτάνας Ελλάδας, που απολάμβανα καθώς γυρνούσα στο σπίτι, στην Ιθάκη μου, στην Ελένη, κάνοντας ποδήλατο δίπλα στη θάλασσα.
Κι αυτή τη λέξη, να την αφήσω να πάει χαμένη;
Θάλαττα, θάλαττα, πουτάνα.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Στη φωτογραφία (του Στάνλεϊ Κιούμπρικ), το γερμανικό κράτος μαθαίνει κόλπα στο ελληνικό κράτος.
