Όταν ο Αλμπέρ συνάντησε τη Νταϊάνα

(Βρισκόμαστε στο μπαρ το «Ναυάγιο», σε μια από τις χιλιάδες ουράνιες πόλεις των ψυχών  του Επέκεινα. Το μπαρ είναι γεμάτο, αλλά όχι ασφυκτικά. Από τα ηχεία ακούγονται επιτυχίες των σέβεντις και κάποιοι θαμώνες χορεύουν. Ένας άντρας με γκρι κοστούμι και γραβάτα κάθεται στο μπαρ χωρίς να ‘χει βγάλει το τουίντ παλτό του κι απολαμβάνει ένα ποτήρι malt ουίσκι. Μια γυναίκα μ’ ένα έξωμο μεταξωτό μαύρο φόρεμα, με στενή γραμμή και βαθύ ντεκολτέ, μπαίνει στο «Ναυάγιο» και τραβάει τα βλέμματα πάνω της. Πηγαίνει και κάθεται στο μπαρ, στην απέναντι πλευρά απ’ εκείνη που βρίσκεται ο άντρας, και παραγγέλνει ένα ποτήρι σαμπάνια. Ο άντρας την παρατηρεί· αρχικά θαυμάζει το όμορφο παρουσιαστικό της, αλλά σύντομα επικεντρώνεται στο βλέμμα της, που του δίνει την εντύπωση πως κρύβει μια βαθιά θλίψη. Ανάβει ένα τσιγάρο, παίρνει το ποτό του και πηγαίνει να κάτσει στο σκαμπό δίπλα της).

Αλμπέρ Καμύ: Πως σας φαίνεται η μεταθανάτια ζωή στην ουράνια πόλη μας; Πρέπει να ήρθατε σχετικά πρόσφατα κοντά μας, έτσι δεν είναι;

Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Είναι ωραία να διασκεδάζεις. Αλλά πώς συμπεράνατε ότι είμαι νεόφερτη;

Αλμπέρ Καμύ: Έχω την αίσθηση ότι κάτι σας απασχολεί. Κάτι σας θλίβει. Έχω προσέξει ότι όσοι είναι προβληματισμένοι ή λυπημένοι έχουν έρθει εδώ σχετικά πρόσφατα. Δέκα, είκοσι, το πολύ τριάντα χρόνια να ζουν στην πόλη μας. Σαν να τους απασχολεί η προηγούμενη ζωή τους. Δεν έχουν καταφέρει ακόμα να την αφήσουν πίσω τους. Έχω δίκιο και μ’ εσάς;

Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Αλήθεια; Προσέξατε κάτι τέτοιο σε μένα;

Αλμπέρ Καμύ: Νομίζω ότι έχετε μια θλίψη στο βλέμμα σας, που δεν πιστεύω ότι συνδέεται με την ποιότητα της διασκέδασης στη διάστασή μας. Ίσως να είναι κάτι από τη ζωή που είχατε στη Γη.

(Η πριγκίπισσα Νταϊάνα στρέφει το βλέμμα της και κοιτάζει τον Αλμπέρ Καμύ στα μάτια).

Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Νομίζω ότι σας αναγνωρίζω. Είστε ο Αλμπέρ Καμύ, ο φιλόσοφος. Σωστά;

Αλμπέρ Καμύ: Μπορείτε να με λέτε αν θέλετε Αλμπέρ. Θα έλεγα καλύτερα ότι είμαι λογοτέχνης. Όλοι οι άνθρωποι υπό μία έννοια είμαστε φιλόσοφοι.

Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Θα μου προσφέρετε ένα απ’ τα τσιγάρα σας;

Αλμπέρ Καμύ: Βεβαίως. (Καθώς μιλάει της προσφέρει ένα τσιγάρο απ’ το πακέτο του και το ανάβει με τον αναπτήρα του). Εσάς πώς σας λένε;

(Η πριγκίπισσα Νταϊάνα τραβάει μια βαθιά ρουφηξιά και ξεφυσάει τον καπνό μαζί μ’ έναν βαθύ αναστεναγμό).

Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Με προσφωνούσαν με πολλά ονόματα και τίτλους, αλλά είμαι απλώς η Νταϊάνα Σπένσερ.

Αλμπέρ Καμύ: Είστε καλλιτέχνης; Μεταγενέστερη από εμένα προφανώς. Κάποια διάσημη τραγουδίστρια ή ηθοποιός;

(Η πριγκίπισσα Νταϊάνα γελάει για λίγο. Η χροιά κι ο τόνος της φωνής της όταν ξεκινά την απάντησή της υποδηλώνουν πικρία).

Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Ήμουν η πριγκίπισσα της Ουαλίας. Γυναίκα του διαδόχου του θρόνου της Μεγάλης Βρετανίας Καρόλου. (Το ύφος της γίνεται πιο ειρωνικό καθώς συνεχίζει να μιλάει). Όμως, ίσως και να ήμουν μια ηθοποιός που έπαιζε μόνιμα τον ρόλο της ευτυχισμένης πριγκίπισσας, που ζει έναν παραμυθένιο γάμο. Τώρα που το σκέφτομαι, τελικά ήμουν ηθοποιός!

Αλμπέρ Καμύ: Από την αύρα που έχετε θα στοιχημάτιζα πως είστε ηθοποιός. Αλλά μέλος βασιλικής οικογένειας; Δε θα το μάντευα ποτέ. Ποτέ δεν συμπάθησα όσο ζούσα κάποιον που πρεσβεύει κάτι αυταρχικό. Ούτε βασιλιάδες ούτε επικεφαλής καθεστώτων. Πάντα πίστευα στον άνθρωπο και στην ελευθερία του.

Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Δηλαδή τώρα που μάθατε ότι ήμουν πριγκίπισσα δε με συμπαθείτε; Κι αν σας έλεγα πως ήμουν ένας άνθρωπος εγκλωβισμένος στον θεσμικό του ρόλο, που δεν είχα παρά ελάχιστες φορές την επιλογή να αποφασίσω ελεύθερα; Ότι ήμουν ένα θύμα του θεσμού της μοναρχίας της Μεγάλης Βρετανίας, θα με συμπαθούσατε τότε;

Αλμπέρ Καμύ: Με παρεξηγήσατε. Γιατί να μη σας συμπαθώ; Εξάλλου όσα γήινα μας απασχολούσαν πριν πεθάνουμε εδώ δεν έχουν παρά ελάχιστη σημασία. Άλλο ένα παράλογο στη μετά τη γήινη ζωή μας. Πείτε μου όμως. Πως ήρθατε εδώ; Πως πεθάνατε;

Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Σκοτώθηκα σε αυτοκινητικό δυστύχημα. Η λιμουζίνα που επέβαινα μπήκε σ’ ένα τούνελ με μεγάλη ταχύτητα. Ο οδηγός έχασε τον έλεγχο κι έπεσε σε μια κολώνα.

Αλμπέρ Καμύ: Τι σύμπτωση! Πάντα θεωρούσα τον θάνατο μέσα σε αυτοκίνητο, ως τον πιο παράλογο τρόπο για να πεθάνεις. Κι εγώ έτσι σκοτώθηκα. Σε αυτοκινητικό δυστύχημα. Οδηγούσε ένας φίλος μου, έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου κι έπεσε πάνω σ’ ένα δέντρο με μεγάλη ταχύτητα. Πεθάναμε ακαριαία.

Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Κι αφήσατε πίσω σας ό,τι σας απασχολούσε στη ζωή, μόλις ήρθατε εδώ; Ή μείνατε για κάποια χρόνια λυπημένος και προβληματισμένος;

Αλμπέρ Καμύ: Φυσικά και η δική μου μετάβαση ήταν περίεργη. Μ’ αρκετές συναισθηματικές μεταπτώσεις, θα μπορούσα να πω. Όταν ξανάνοιξα τα μάτια μου, μετά τον θάνατό μου, και κατάλαβα ότι ήμουν σε μια πόλη στο Επέκεινα, σοκαρίστηκα. Αρχικά, μιας και ήμουν άθεος, πίστευα πως τίποτα δεν υπάρχει μετά τη ζωή. Το γεγονός ότι στη ζωή μετά τον θάνατο τοποθετούμαστε, με άγνωστα κριτήρια, σε κάποια αόρατη πόλη στον ουρανό, που οι κάτοικοί της διασκεδάζουν, πίνουν κι απολαμβάνουν όλα τα ωραία της ζωής, χωρίς να υπάρχει τίποτε άλλο, ήταν μια εκδοχή που δεν θεωρούσα πιθανή όσο ζούσα. Θα ένιωθα λιγότερο έκπληκτος αν έπεφτα πάνω στον Σίσυφο στα Τάρταρα και συζητούσαμε πώς νιώθει όσο κυλάει την πέτρα αιώνια ή αν βρισκόμουν στις πύλες του Παραδείσου και με περίμενε ο Θεός ή κάποιος άγιος, για να με κρίνει αν θα περάσω. Όμως πλέον ήξερα με κάθε βεβαιότητα ότι η συνέχεια μετά τον θάνατο ήταν σε πόλεις στον ουρανό. Ένα αξίωμα. Μια γνώση που απέκτησα με το που έγινε η μετάβαση στη μετά τη γήινη ζωή. Προσπάθησα να βρω ένα νόημα στη νέα πραγματικότητα, αλλά δεν μπορούσα. Άρχισα να νιώθω νοσταλγία για ό,τι άφησα στη Γη. Σκεφτόμουν όσους αγαπούσα και έμειναν πίσω. Όταν πέθανα, είχα αποφασίσει να χωρίσω τη σύζυγό μου και να πάω να μείνω με τη γυναίκα που ήμουν για περισσότερο από δέκα χρόνια ερωτευμένος, τη Μαρία Κασάρες.

(Η πριγκίπισσα Νταϊάνα βγάζει ένα επιφώνημα έκπληξης).

Την επόμενη μέρα απ’ εκείνη που πέθανα θα ήμουν κοντά της. Το γεγονός ότι την έχασα μου στοίχισε πολύ, γιατί ήξερα πως ήθελα να είμαι μαζί της, αλλά πλέον δεν φάνταζε και πολύ πιθανό να ξανασυναντηθούμε. Μπορεί να αργούσε να πεθάνει. Αλλά και πάλι μπορεί να πήγαινε σε κάποια άλλη ουράνια πόλη. Οι πόλεις στο Επέκεινα δεν συνδέονται με κάποιον τρόπο. Όπου βρεθείς εκεί και θα παραμείνεις.

(Η πριγκίπισσα Νταϊάνα κάνει έναν μορφασμό αποδοκιμασίας).

Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Όλοι οι άντρες ίδιοι είστε. Ήσασταν ερωτευμένος με μια άλλη για χρόνια, αλλά παραμένατε με τη γυναίκα σας; Γιατί; Γιατί την εξαπατούσατε; Δεν σκεφτήκατε ότι μπορεί να την πληγώνετε με τη συμπεριφορά σας;

(Ο Αλμπέρ Καμύ κουνάει το κεφάλι του απολογητικά).

Αλμπέρ Καμύ: Δεν είναι εύκολο να χωρίσεις και να αλλάξεις τη ζωή σου. Σκεφτόμουν και τη γυναίκα μου, που την αγαπούσα. Όμως δεν ήμουν πια ερωτευμένος μαζί της. Άργησα να το αποφασίσω και να αποδεχτώ ότι ήθελα να ζήσω με τη Μαρία Κασάρες. Ίσως έκανα κακό στη γυναίκα μου, που δεν τη χώρισα νωρίτερα και δεν ήμουν ξεκάθαρος απέναντί της. Είχε προσπαθήσει και να αυτοκτονήσει. Αν είχαμε βάλει ένα τέλος, ίσως προσπαθούσε να ξαναφτιάξει τη ζωή της.

Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Με όσα μου λέτε, αντιλαμβάνομαι ότι αρκετά σημεία της γήινης ζωής μας έχουν περισσότερα κοινά από όσα θα περίμενα. Ήμουν ερωτευμένη με τον πρίγκιπα Κάρολο. Τον παντρεύτηκα στα είκοσί μου χρόνια και νόμιζα ότι βρήκα την ευτυχία. Τι άλλο να περιμένει μια κοπέλα που της κάνει πρόταση γάμου ένας πραγματικός πρίγκιπας; Όμως εκείνος ήταν ερωτευμένος με μια άλλη γυναίκα. Δεν σταμάτησε να τη βλέπει ποτέ. Συναισθηματικά έφτασα πολλές φορές στο απροχώρητο. Έκανα απόπειρα αυτοκτονίας. Αν δεν σκεφτόμουν τους δυο γιους μου, ίσως να είχα έρθει στις ουράνιες πόλεις νωρίτερα. Δεν υπάρχει χειρότερο στη ζωή απ’ την απελπισία που νιώθεις όσο θεωρείς ότι βρίσκεσαι σ’ αδιέξοδο. Ακόμα κι αν δεν είναι πραγματικά αυτά τ’ αδιέξοδα. Η αίσθηση πως δεν έχεις καμία επιλογή και πως όλα γύρω σου γκρεμίζονται μπορεί να σε τσακίσει.

(Ο Αλμπέρ Καμύ αναστενάζει κι ανάβει άλλο ένα τσιγάρο).

Αλμπέρ Καμύ: Οι άνθρωποι είμαστε γεμάτοι αδυναμίες και πάθη. Όσο ήμουν ακόμα ζωντανός, είχα καταλήξει στο συμπέρασμα πως η ζωή δεν έχει κανένα νόημα. Εμείς θα έπρεπε να της δώσουμε ουσία, κάνοντας κάτι που αγαπάμε, αλλιώς όλα είναι μάταια. Αν δεν έχεις τίποτα να κρατηθείς ή να δίνει νόημα στη ζωή σου, τότε το μόνο πραγματικό φιλοσοφικό ερώτημα είναι αν αξίζει να ζεις μια τέτοια ζωή ή όχι.

Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Είναι πραγματικό ερώτημα αυτό;

Αλμπέρ Καμύ: Φυσικά. Και τότε ο καθένας μας έχει μια επιλογή. Μια πραγματικά ελεύθερη επιλογή. Την αυτοκτονία. Αρκεί να ’ναι ειλικρινής η απάντησή του σ’ αυτό το φιλοσοφικό ερώτημα, μιας κι η αυτοκτονία είναι μη αναστρέψιμη. Στο Επέκεινα, η επιλογή αυτή δεν υπάρχει. Εδώ δεν υπάρχει θάνατος ή κάποια αλλαγή κατάστασης. Δεν μπορούμε, και να θέλουμε ακόμα, να τερματίσουμε την ύπαρξη μας. Χάσαμε αυτή την ελευθερία και την επιλογή που είχαμε. Κι έτσι συνέχισα να νιώθω λυπημένος για μια δεκαετία περίπου, αφού έπρεπε να αναθεωρήσω όλα όσα πίστευα.

Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Και μετά; Πως σταματήσατε να είστε λυπημένος και προβληματισμένος;

Αλμπέρ Καμύ: Ήμουν εδώ στο μπαρ το «Ναυάγιο». Καθόμουνα κι έπινα το ουίσκι μου με τις σκέψεις μου χαμένες και σκόρπιες. Τότε μπήκε ένας απ’ τους άγιους που είχε ένα φωτοστέφανο γύρω απ’ το κεφάλι του. Δεν υπάρχουν και πολλοί στην πόλη μας. Δε συστήνονται με κάποιο όνομα, αλλά όλοι τους προσφωνούν άγιους. Έχει τύχει να δείτε κάποιον απ’ αυτούς;

Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Νομίζω ναι… Έχουν ένα αχνό λευκό φωτοστέφανο γύρω απ’ το κεφάλι τους και είναι συνεχώς γελαστοί.

Αλμπέρ Καμύ: Αυτοί είναι ακριβώς. Ήρθε λοιπόν εκείνο το βράδυ ένας άγιος και κάθισε στο διπλανό σκαμπό. Μου ‘πιασε κουβέντα για τη ζωή στη Γη, για τον τρόπο που θα έπρεπε κάποιος να τη ζήσει. Ότι θα ‘πρεπε ο καθένας να την αντιληφθεί στο σύνολό της. Να υποπέσει σε αμαρτίες, να υποκύψει σε πειρασμούς και μετά να μετανοήσει. Όχι απλώς να αποφεύγει τα πάθη του. Έτσι θα ήταν πιο συνειδητός απέναντι στη ζωή. Του μίλησα για όσα πίστευα κι εγώ, και τον είδα να με παρακολουθεί με ενδιαφέρον. Ύστερα του εκμυστηρεύτηκα ότι δεν βρίσκω κανένα νόημα στη ζωή στις ουράνιες πόλεις. Τότε ο άγιος μου χαμογέλασε, σήκωσε το ποτήρι με το ουίσκι και νερό που είχε μπροστά του και ήπιε σαν να κοινωνούσε. Με κοίταξε και μου είπε: «Τέκνον κάνεις μέγα λάθος. Εδώ είναι ακόμα ο φόβος των ανθρώπων και το πάθος». Και σηκώθηκε κι έφυγε.

Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Ακούγεται τόσο περίεργο. Τι ήθελε να πει μ’ αυτό;

Αλμπέρ Καμύ: Το σκέφτηκα μετέπειτα, και κατέληξα ότι ο άγιος ήξερε όντως τι έλεγε. Γιατί να ψάχνω κάποιο νόημα σ’ αυτό το στάδιο της ζωής; Και στη Γη είχα κάποιες πεποιθήσεις που δεν επιβεβαιώθηκαν. Δεν ξέρουμε αν κάποια στιγμή η ζωή στις ουράνιες πόλεις τελειώσει ή αλλάξει μορφή στο απροσδιόριστο μέλλον. Οπότε, αντί να ψάχνω κι εδώ το νόημα, θα κάνω ό,τι με ευχαριστεί, και ό,τι με γεμίζει. Κι αυτά θα δίνουν νόημα στη ζωή που ζω. Έτσι, με τη συνειδητοποίηση αυτή ανακουφίστηκα και σταμάτησα να ‘μαι λυπημένος και προβληματισμένος.

Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Και βρήκατε λοιπόν τι σας ευχαριστεί και σας γεμίζει;

Αλμπέρ Καμύ: Ευχαριστιέμαι το ποτό, το τσιγάρο, τη μουσική. Την παρέα φίλων, τον έρωτα. Να γνωρίζω νέα άτομα. Να στοχάζομαι. Να βοηθάω όσους βλέπω ότι μπορώ να βοηθήσω, εξηγώντας την οπτική μου για όσα έχω κατανοήσει με την εμπειρία μου.

Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Ώστε γι’ αυτό ήρθατε κοντά μου. Γιατί βρίσκετε ευχαρίστηση και νόημα να βοηθάτε όσους νομίζετε ότι είναι λυπημένοι. Όπως ήσασταν κι εσείς, όταν ήρθατε στην ουράνια πόλη.

Αλμπέρ Καμύ: Γι’ αυτό. Αλλά κι επειδή μου αρέσετε.

(Οι δυο τους κοιτάζονται χωρίς να μιλάνε για μερικά δευτερόλεπτα).

Αλμπέρ Καμύ: Τι θα σας άρεσε να κάνετε;

Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Θα ήθελα ν’ αγαπήσω. Ν’ αγαπήσω μ’ ανταπόκριση. Και ν’ αγαπηθώ. Στη γη αγαπήθηκα από πολύ κόσμο, που με θαύμαζαν και μ’ επευφημούσαν όπου κι αν πήγαινα. Δε μιλάω για τέτοια αγάπη. Μιλάω για έρωτα. Και να χορεύω. Πάντα ήθελα να χορεύω, αλλά δεν το ‘κανα όσο ήθελα.

Αλμπέρ Καμύ: Για να αγαπήσετε χρειάζεται χρόνος, αλλά εξαρτάται απ’ εσάς. Για να σας αγαπήσουν, πάλι θα χρειαστεί χρόνος, αλλά δε βλέπω κάποιον λόγο που δεν θα μπορούσε να συμβεί. Όσο για τον χορό, μπορείτε να χορέψετε ακόμα και τώρα.

Πριγκίπισσα Νταϊάνα: Αλμπέρ… Θέλεις να χορέψουμε μαζί; Κι ας αφήσουμε τον πληθυντικό ευγενείας… Να με φωνάζεις απλώς Νταϊάνα.

(Ο Αλμπέρ Καμύ σηκώνεται και βγάζει το παλτό του. Πίνει το υπόλοιπο απ’ το ουίσκι του και τείνει το χέρι του προς την πριγκίπισσα Νταϊάνα).

Αλμπέρ Καμύ: Νταϊάνα, χαίρομαι πολύ που απόψε ήρθες στο «Ναυάγιο» και γνωριστήκαμε. Έλα, πάμε να χορέψουμε!

(Οι δυο τους προχωράνε προς την πίστα του μπαρ το «Ναυάγιο». Απ’ τα ηχεία ακούγεται το Stayin’ Alive των Bee Gees. Ο Αλμπέρ και η Νταϊάνα χορεύουν τον πρώτο χορό απ’ όλους εκείνους που ο χρόνος θα τους επιτρέψει, κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στην ουράνια πόλη).

ΤΕΛΟΣ

ΤΕΛΟΣ

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Το θεατρικό αυτό ντουέτο έγραψε ο Γιάννης Κεφαλάς, στο πλαίσιο του Συνεργείου Δημιουργικής Γραφής