Γεννήθηκε ο Πωλ. Με το πρώτο του γέλιο εμφανίστηκε η νεράιδα Λώρα που τον προίκισε με καλοσύνη, τύχη και ομορφιά. Ο Πωλ μεγάλωνε και η καλή του η νεράιδα ήταν πάντα δίπλα του.
Μόνο που η Λώρα αγαπούσε τον ύπνο και όπου ήταν με τον Πωλ έβρισκε τον κατάλληλο χώρο να κοιμηθεί. Στην παιδική χαρά επέλεγε το παγκάκι, στο σχολείο το θρανίο, στην αυλή το σύννεφο. Αυτό ήταν ένα μικρό πρόβλημα για τον Πωλ. Όπως, για παράδειγμα, όταν έπεφτε στο δρόμο γιατί δεν έβλεπε ένα εμπόδιο. Όταν ανέβαινε τόσο ψηλά σε ένα δέντρο που δεν μπορούσε να κατέβει. Όταν στην παιδική παράσταση ξέχναγε τα λόγια του.
Ο Πωλ ρώτησε τους φίλους του σε ποιο σύννεφο κοιμάται η δικιά τους η νεράιδα. Όταν συνειδητοποίησε ότι μόνο η δική του νεράιδα είναι υπναλέα, της είπε παραπονεμένα «Οι καλές νεράιδες προστατεύουν τα παιδιά και δεν τα αφήνουν να πέφτουν. Να! Μάτωσα».
«Μα ήταν επόμενο να μην δεις το εμπόδιο γιατί ήσουν εξαντλημένος. Όσο πιο κουρασμένος είσαι, τόσο και πιο απρόσεκτος γίνεσαι» του αποκρίθηκε η νεράιδα. «Το να είσαι κουρασμένος δεν σημαίνει ότι είσαι και δημιουργικός. Για να είσαι δραστήριος και δημιουργικός πρέπει πρώτα να τεμπελιάσεις και να κοιμηθείς. Τότε εξασκείς τις νοητικές και σωματικές σου δεξιότητες. Δικαίωμα στην τεμπελιά. Και αυτό το δικαίωμα είναι για όλους και για τα παιδιά αλλά και για τις νεράιδες. Το δικαίωμα στην τεμπελιά έχει γίνει ενοχή για τους ανθρώπους. Μα δες τα αποτελέσματα της έλλειψης ύπνου. Και για να τα δεις πρέπει να σε αφήσω να τα βιώσεις, πρέπει να σε αφήσω να σκοντάψεις. Η γνώση στηρίζεται στην εμπειρία, διαφορετικά θα ήταν λογική υπόθεση στη σφαίρα του φανταστικού» συνέχισε η Λώρα.
«Και στο δέντρο, γιατί με άφησες να τρομάξω και χρειάστηκε να ζητήσω βοήθεια από την μαμά για να κατέβω;» είπε ο Πωλ. «Μα έτσι κατάλαβες μέχρι που μπορείς να ανέβεις χωρίς να χρειαστεί να ζητήσεις βοήθεια. Δεν χρειάζεται να φτάσεις εκεί που μπορούν τα μεγαλύτερα παιδιά. Με την αποδοχή των δυνατοτήτων και των αδυναμιών σου θα χαρείς αυτό που καταφέρνεις τώρα και μεγαλώνοντας θα φτάσεις σε ψηλότερο κλαδί. Μην αγωνιάς να τα καταφέρεις όλα τώρα και μην εξαντλείς τον εαυτό σου. Τεμπέλιασε.» απάντησε η Λώρα.
«Και για την παράσταση που ξέχασα τα λόγια μου και έπρεπε η δασκάλα να μου ψιθυρίσει την αρχή;» ρώτησε ο Πωλ. «Πρώτα πες μου αν βίωσες ευχαρίστηση από την συμμετοχή σου στην παράσταση ή ήταν ακόμη μία δραστηριότητα που έκανε την μελέτη βάσανο; Αν δεν ήσουν τόσο πολυάσχολος θα είχες χρόνο να το απολαύσεις χωρίς να έχει σημασία το αποτέλεσμα και θα είχες χρόνο και να κοιμηθείς. Το να ξαπλώνεις είναι πράξη σοφίας. Ο ύπνος θα βοηθούσε να θυμάσαι τα πράγματα που έμαθες κατά τη διάρκεια της ημέρας και θα ενίσχυε την μνήμη σου. Είμαι δίπλα σου όχι για να σου υπαγορεύω τα λόγια αλλά για να σου δείξω πως να ανακαλύψεις από µόνος σου τη γνώση» είπε η Λώρα.
Όταν ο Πωλ έγινε ενήλικας έχασε την δυνατότητα να βλέπει την Λώρα. Ήξερε όμως ότι ακόμα και τώρα σε κάποιο σύννεφο κοιμόταν και όταν ξυπνούσε έριχνε κρυφές ματιές στον Πωλ. Ποτέ όμως δεν ξέχασε τα λόγια της. Δικαίωμα στην τεμπελιά. Έγινε τίτλος του βιβλίου του και ας ήταν το σύνθημα της εποχής «Δουλειά για όλους».
Στο βιβλίο του έγραψε για μία αλλόκοτη τρέλα που διακατέχει τις εργατικές τάξεις. Η τρέλα αυτή είναι ο έρωτας για τη δουλειά, το θανατηφόρο πάθος για τη δουλειά, που φτάνει μέχρι την εξάντληση των δυνάμεων τους. Έγραφε πως πρέπει να υπάρξει νόμος που να απαγορεύει σε όλους να δουλέψουν περισσότερο από τρείς ώρες την ημέρα και τότε πάνω στη γη θα γεννιόταν ένας καινούριος κόσμος.
Κάποιοι είπαν ότι το βιβλίο του είναι ένα μανιφέστο υπεράσπισης των ιδεών που προτρέπουν τον άνθρωπο να απελευθερωθεί από την καταναλωτική μανία που τον οδηγεί στην εργασιακή σκλαβιά με κανένα απολύτως νόημα. Άλλοι, με αφορμή το βιβλίο είπαν ότι το δικαίωμα στην τεμπελιά παραδόξως, δεν συμπεριλαμβάνεται στη λίστα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, παρά το γεγονός πως όλοι οι κοινωνικοί αγώνες γίνονται για να έχει ο άνθρωπος στη διάθεσή του περισσότερο ελεύθερο χρόνο.
Η Λώρα είπε πως ο Πωλ απέκτησε σοφία και εμφανίστηκε στο όνειρο του για να τον επιβραβεύσει. Ανάμεσα σε πολλά που είπαν, η νεράιδα πρόσθεσε ότι υπάρχει ακόμη και η αλλόκοτη τρέλα να είναι οι άνθρωποι πάντα παραγωγικοί, ακόμα και στον ελάχιστο ελεύθερο χρόνο τους. Καλούνται να είναι σε συνεχή ανάπτυξη σε όλους τους τομείς, σε επαγγελματικό, κοινωνικό και προσωπικό επίπεδο. Η αλλόκοτη αυτή τρέλα έφερε μαζί της και την ενοχή. Υπάρχει ευχαρίστηση ή είναι καταναγκασμός; Μήπως αναζητείται προσωρινή λύτρωση από το άγχος που διακινεί η ιδέα της βελτίωσης; Είναι μονίμως απασχολημένοι. Λένε ότι η δημιουργία είναι ο στόχος αλλά μάλλον πρόκειται για ενοχή. Ενοχή να τεμπελιάσουν. Αν αναγνώριζαν το δικαίωμα της τεμπελιάς θα αποδεχόντουσαν τον εαυτό τους. Μήπως τότε θα ήταν εφικτή και η καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους;
Τότε ακούστηκε το ξυπνητήρι του Πωλ. Ήταν ώρα για να πάει στη δουλειά. Άπλωσε το χέρι, το ‘κλεισε κι επέστρεψε στον ύπνο και στη νεράιδα του.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Το διήγημα έγραψε η Κ.Κ. στο πλαίσιο του Συνεργείου Δημιουργικής Γραφής.
Το “Δικαίωμα στην τεμπελιά” του Πωλ Λαφάργκ γράφτηκε το 1881.
