(Αναμνήσεις από μια έκθεση)
Καλώς ήρθατε.
Ο Μαγικός Κόσμος της κυρίας Μπλουμ δεν είναι μόνο έκθεση ζωγραφικής. Είναι περιήγηση στη ζωή μιας γυναίκας.
Όσα θα δείτε, θ’ ακούσετε, θα μυρίσετε, θα νιώσετε, θα γευτείτε, είναι δικά σας. Φυλάξτε ‘τα, σαν το μυστικό που σας ψιθυρίζει στο αυτί.
Όλα πρέπει να ξεκινήσουν κάπως, έτσι κι ο Μαγικός Κόσμος της κυρίας Μπλουμ θα ξεκινήσει απ’ την παιδική ηλικία.
1) Το Παιδικό Δωμάτιο
Στην αρχή ήταν το κλάμα. Μετά το άγγιγμα. Μετά τα μάτια άνοιξαν και είδαν.
Το παιδικό δωμάτιο είναι το αποτύπωμα της πρώτης ηλικίας της κυρίας Μπλουμ. Όταν δεν ήταν κυρία, δεν ήταν γυναίκα, όταν ήταν κορίτσι.
Οι πίνακες στους τοίχους είναι όπως και η παιδικότητα: Εξωπραγματική και οικεία, μυθική και οικιακή.
Στη μια πλευρά ζωγραφιές από Σπιτάκια, αυτό που πρώτα έμαθε να ζωγραφίζει το παιδί. Παραδίπλα οι μορφές ενός αγοριού κι ενός κοριτσιού, με ροζ μάγουλα μες στο χιόνι, ίσως ανήμερα Χριστούγεννα.
Υπάρχει μια νεράιδα που πετάει, με μια φωλιά κι αυγά στο κεφάλι, η νεράιδα που πηγαίνει τα μωρά
στους πελαργούς.
Υπάρχουν δυο μπαλαρίνες, που ξεκουράζονται μέσα σε μια γυάλινη σφαίρα.
Υπάρχουν δυο φιλενάδες, οι καλύτερες φίλες, που στέκονται αμήχανες μπρος στο φακό της φωτογραφικής μηχανής.
Υπάρχει κι η ιδανική εικόνα της Μπλουμ, έτσι όπως θα ήθελε να γίνει όταν μεγαλώσει, μια όμορφη γυναίκα που ταξιδεύει στον κόσμο.
~~{}~~
Κι εκεί, στην άκρη του δωματίου, υπάρχει ένας καθρέφτης ακουμπισμένος σε τραπέζι. Μπροστά του βρίσκονται δυο μάσκες: Μια ουδέτερη – λευκή και μια πλουμιστή, με φτερά.
Σ’ εκείνον τον καθρέφτη το παιδί είδε για πρώτη φορά τον εαυτό του. Ίσως να ήταν δύο χρονών, ίσως τριών, τότε που κοιτάχτηκε και συνειδητοποίησε ότι έβλεπε τον εαυτό της.
Άγγιξε το πρόσωπο της κι είπε, για πρώτη φορά: “Εγώ”.
~~
Συνέχισε να μεγαλώνει μπρος στον καθρέφτη. Σύντομα έμαθε να φοράει μάσκες.
Το παιδί που έκανε ό,τι ήθελε έμαθε να κάνει ό,τι έπρεπε.
Έμαθε να φοράει την ουδέτερη μάσκα στο σχολείο κι όταν συναντούσε ξένους. Έμαθε να φοράει την πλουμιστή μάσκα στις γιορτές και να φαίνεται χαρούμενη, λαμπερή -ακόμα κι αν δεν αισθανόταν έτσι.
“Χαμογέλα” – “Πες ευχαριστώ” – “Μη μιλάς σε ξένους” – “Μη κάνεις φασαρία” – “Μεγάλωσε επιτέλους! Δεν είσαι πια μωρό!”
Έτσι το κορίτσι μαθαίνει να υποδύεται ρόλους, να φοράει μάσκες πάνω στο εγώ της, να μεγαλώνει. Για να πάει στο δεύτερο δωμάτιο.
2) Το Δωμάτιο της Νεαρής Γυναίκας
Όλα μοιάζουν ν’ αλλάζουν όταν το κορίτσι, κάποια νύχτα με φεγγάρι, έχει για πρώτη φορά περίοδο. Το
σώμα της αλλάζει, δεν είναι πια παιδικό, ο κόσμος αλλάζει, την τρομάζει, δεν είναι τόσο οικείος, τόσο οικογενειακός όσο πριν.
Το δωμάτιο της νεαρής γυναίκας είναι γεμάτο από ενσταντανέ, πόλαροϊντ και προσωπογραφίες, στιγμιότυπα και στιγμές.
Ο πρώτος πίνακας είναι η προσωπογραφία μιας Ζαν ντ’ Αρκ. Η παρθένα πολεμίστρια που βλέπει οράματα και θέλει ν’ αλλάξει τον κόσμο.
Υπάρχει η έφηβη που ‘χει κόψει τα μαλλιά της κοντά, σαν να κάνει μια μικρή επανάσταση.
Οι φιλενάδες, οι καλύτερες φίλες, που έχουν μεγαλώσει, αλλά συνεχίζουν να στέκονται δίπλα η μία στην άλλη.
Υπάρχει το κορίτσι της φύσης, η φοιτήτρια με τ’ άγρια μαλλιά, μετά από έναν μήνα διακοπές σε αντίσκηνο.
Υπάρχει η πυργοδέσποινα, που περιμένει κάποιον αντάξιο της πρίγκιπα να την προσεγγίσει.
Υπάρχει το αυτοκρατορικό ζεύγος του γάμου, σε κάποια απόσταση, κάπως ψυχραμένοι, κάπως δεν-είσαι-ό,τι-φανταζόμουν.
Υπάρχει κι η γυναίκα που μοιάζει να προσεύχεται, η γυναίκα που ίσως για πρώτη φορά αισθάνεται στα σπλάχνα της ν’ αναδεύεται μια νέα ζωή.
~~{}~~
Κι εκεί, στην άκρη του δωματίου, υπάρχει ένας καθρέφτης ολόσωμος και μια κούκλα ραπτικής. Η 
κούκλα φοράει μεταξωτή φούστα, αλλά είναι γυμνόστηθη, σαν Μινωική Θέαινα. Μόνο μια δαντέλα, πανάρχαια κι ολόλευκη, πέφτει πάνω στο στήθος της.
Στα πόδια της είναι ακουμπισμένο ένα σετ με όζες, για να βάφει τα νύχια της.
Παραδίπλα μια ανθοδέσμη, οι πασχαλιές που της έφερε ο πριγκιπας όταν τη ζήτησε σε γάμο.
Και πάνω απ’ το κεφάλι της μια ομπρέλα, σμαραγδένια δαντελένια ομπρέλα. Όποτε το δωμάτιο δεν την χωράει, πιάνει τη λαβή κι απογειώνεται για άλλα μέρη, σαν εκείνα που ζούσε όταν ήταν παιδί, σαν εκείνα στο πρώτο δωμάτιο.
Απογειώνεται, πέφτει, πετάει, ξαναπέφτει, κάπως έτσι είναι φτιαγμένο το δεύτερο δωμάτιο, το δωμάτιο της δεύτερης ηλικίας. Αλλά χρειάζονται οι πτώσεις, για να μπορέσει να πετάξει στο τρίτο δωμάτιο.
3) Το Δωμάτιο της Ισορροπίας
Αυτό είναι το κεντρικό δωμάτιο, το πιο μικρό, που μοιάζει όμως να δίνει νόημα σ’ όλα τ’ άλλα.
Δεν ξέρουμε την ηλικία της κυρίας Μπλουμ. Μπορεί να ‘ναι τριάντα ή σαράντα ή πενήντα. Μπορεί να ‘ναι και χωρίς ηλικία, σαν μια γυναίκα που χαμογελάει όταν κάποιος κάνει τη λάθος ερώτηση.
Αυτό το δωμάτιο δεν έχει καθρέφτη, είναι το πρώτο δωμάτιο χωρίς καθρέφτη. Η κυρία Μπλουμ δεν θέλει πια να ορίζεται απ’ την εικόνα της, απ’ τους καθρέφτες.
Έχει αφήσει πίσω της κάθε μάσκα, έχει αφήσει πίσω της και τους πρίγκιπες. Αναζητά την ισορροπία, αναζητά έναν εαυτό χωρίς προσωπεία.
~~
Όλοι οι πίνακες σ’ αυτό το δωμάτιο τιτλοφορούνται Εαρινή Ισημερία.
Στην εαρινή ισημερία η μέρα ισορροπεί με τη νύχτα, το φως με το σκοτάδι.
Οι πίνακες είναι φτιαγμένοι σαν μια άσκηση ζεν, σαν μάντρας, σαν προσευχές, σαν την πρωταρχική ζωγραφική των Αβοριγινών, σαν την πρώτη ζωγραφική, χρώματα και στίγματα.
Οι πίνακες είναι λουλούδια που ανθίζουν μέσα σε μια νέα κατανόηση της ζωής, η ζωή χωρίς καθρέφτες και μάσκες, μόνο με χρώματα και σχήματα.
~~{}~~
Κι εκεί, στην άκρη του δωματίου, υπάρχει ένα κλειστό κουτί. Το ανοίγεις κι η ζωή είναι σαν ένα κουτί με σοκολατάκια. Παίρνεις μόνο ένα, απόλαυσε ‘το.
Κι εκεί, στη μέση του δωματίου, είναι ένα βουδιστικό λιοντάρι και η γυάλα με τις τύχες. Καθώς
αναζητάει το νόημα, η κυρία Μπλουμ, καταλαβαίνει ότι η τύχη είναι ένα μήνυμα γραμμένο σε χαρτί. Κάθε ζωή έχει το δικό της μήνυμα και καθένας το καταλαβαίνει αλλιώς.
Η κυρία Μπλουμ έχει βρει το δικό της νόημα και ζει μ’ αυτό μέχρι το τελευταίο δωμάτιο.
4) Το Διάφανο Δωμάτιο
Πανδαμάτωρ είναι ο χρόνος. Όσα κι αν ζήσεις, όσο κι αν προσπαθήσεις, πάντα θα ‘ναι αργά, δεύτερη ζωή δεν έχει.
Η κυρία Μπλουμ βρίσκεται στο τελευταίο δωμάτιο, όπου ο χρόνος έχει χαράξει βαθιές ρυτίδες στους τοίχους.
Τα πρόσωπα στους πίνακες είναι διάφανα. Είναι άνθρωποι που έφυγαν κι άλλοι που απλώς ξεχάστηκαν.
Είναι οι Κύκλωπες κι οι Λαιστρυγόνες που συνάντησε σαν βγήκε στον πηγαιμό.
Υπάρχει ο Διόνυσος, εκείνο το πολύχρωμο αγόρι, τότε που το κρασί ήταν κόκκινο, τότε που η θάλασσα ήταν γαλάζια, τότε που η άμμος έμοιαζε σαν ζάχαρη και το καλοκαίρι αιώνιο.
Υπάρχει η Περσεφόνη, το κορίτσι που αποδέχτηκε την αρπαγή κι έμεινε στον Κάτω Κόσμο.
Υπάρχει η μάνα η Κασσάνδρα η μονόφθαλμη, που όλο προφήτευε το κακό και πάντα δίκιο είχε, αλλά το κακό που προφήτευε μαζί της το κουβαλούσε.
Υπάρχει η φίλη, που η κυρία Μπλουμ τη συνάντησε στο πρώτο δωμάτιο, την αγάπησε πιο πολύ στο δεύτερο δωμάτιο, την κατάλαβε στο τρίτο δωμάτιο και την έχασε στο τέταρτο.
Υπάρχει η ανθοδέσμη που της έφερε ο πρίγκιπας στο δεύτερο δωμάτιο, μια ανθοδέσμη που ξεθώριασε και μαράθηκε και δεν μυρίζει, αφού ο πρίγκιπας σε μαρμαρένια αλώνια περπάτησε.
~~{}~~
Κι εκεί, στην άκρη του δωματίου, υπάρχει ο σταθμός των αναμνήσεων.
Είναι ένα παλιό ραδιόφωνο που πιάνει Ντόιτσε Βέλλε με παράσιτα. Είναι δυο ασημένια ποτήρια με λικέρ, κόκκινο σαν αίμα, γλυκό σαν την ζωή την ίδια.
Είναι ένα βιβλίο, ένα μυθιστόρημα, που το διαβάζει για να ξεχνιέται. Είναι και το τετράδιο όπου σχεδίαζε τις ζωγραφιές της.
Είναι κι ένα στερεοσκόπιο, τότε το έλεγαν view master, είναι οι αναμνήσεις, το καταφύγιο.
Βάζει την κάρτα και βλέπει μια νέα γυναίκα που ντύνεται. Η κυρία Μπλουμ θυμάται την εποχή που γδυνόταν ηδονικά, τότε που κάποιος την κοίταζε και περίμενε.
Πίνει μια τελευταία γουλιά απ’ το λικέρ και βγαίνει, σαν έτοιμη από καιρό, σα θαρραλέα, ακούγοντας με συγκίνηση, αλλά όχι με των δειλών τα παρακάλια και παράπονα, με τελευταία απόλαυση τη φωνή της Μπίλι Χόλιντεϊ απ’ το ραδιόφωνο.
Τελευταίος πίνακας είναι ένα βικτοριανό πορτρέτο, μ’ ένα πράσινο μάτι κι ένα ασπρόμαυρο. Τα μαλλιά πορτοκαλί και τα χείλη άλικα. Το φόντο σχεδόν μαύρο, αλλά πράσινο.
~~{}~~
Έξοδος
Κάπου εδώ τελειώνει ο Μαγικός Κόσμος της κυρίας Μπλουμ.
Κάποιοι λένε ότι μετά υπάρχει ένας μεγάλος μπουφές, με βουνά από πιλάφι και ποταμούς από κρασί.
Η κυρία Μπλουμ δεν τα ‘χει ανάγκη. Γιατί έζησε σ’ ένα μαγικό κόσμο.
Έζησε, έπαιξε, ερωτεύτηκε, αγάπησε, ονειρεύτηκε, γέννησε, πάλεψε, έχασε, κέρδισε, πέταξε, έπεσε, χόρεψε, τραγούδησε, γεύτηκε, απογοητεύτηκε, δημιούργησε.
Έκανε όσα χωρούν σε μια ανθρώπινη ζωή.
Κι αυτά είναι πάρα πολλά για να χωρέσουν σε τέσσερα δωμάτια.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Η έκθεση της Nelli Bloom “Ο Μαγικός Κόσμος της κυρίας Μπλουμ” παρουσιάστηκε στο Bensousan Han.
Οι φωτογραφίες είναι της Dimitra Isiliel.
