«Τι θα ωφεληθεί ο άνθρωπος, αν κερδίσει ολόκληρο τον κόσμο και χάσει την ψυχή του;».
Κατά Μάρκον 8,36
“Οι λίγοι είναι περισσότεροι απ’ τους πολλούς.”
Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ
Cause I’m the man on the outside looking in
Pink Floyd, “Wot’s… Uh the Deal?”
“Πείτε τους πως έζησα μια υπέροχη ζωή”.
Η τελευταία φράση του Λούντβιχ Βιντγκενστάιν
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Μια ανάμνηση:
Είμαι παιδί και στην τηλεόραση παίζει ένα γουέστερν. Οι Ινδιάνοι είναι οι κακοί. Οι λευκοί, το ιππικό κι ο Τζον Γουέιν, είναι οι καλοί. Και στα γουέστερν πάντα νικάνε εκείνοι. Δεν μ’ αρέσει.
Σαν φτάνουν οι απόκριες κι όλα τα παιδιά ντύνονται καουμπόηδες, εγώ βάζω στολή και ψυχή Ινδιάνου. Είναι δύσκολο να πολεμάω, ως άλλος Καθιστός Ταύρος, όλα τα παιδιά της γειτονιάς.
Δεν το μετανιώνω. Ακόμα κι όταν με περικυκλώνουν όλοι οι Τζον Γουέιν της γειτονιάς και με γαζώνουν με τα ψεύτικα εξάσφαιρα.
Πέφτω ηρωικά και σε αργή κίνηση, πέφτω υπερασπίζοντας τις Θερμοπύλες του Φαρ Ουέστ -είκοσι μέτρα απ’ το σπίτι μου.
~~{}~~
Δεύτερη ανάμνηση:
Είναι Μεγάλη Παρασκευή. Στην τηλεόραση δείχνει τον Ρόμπερτ Πάουελ, γαλανομάτης και ξανθός. Πηγαίνω κρυφά και παίρνω ένα κόκκινο αυγό.
Στέκομαι μπρος στο εικονοστάσι, το καθαρίζω επιδεικτικά και κοιτάω την εικόνα του Χριστού.
“Ο Ιούδας δεν σε πρόδωσε”, λέω στην εικόνα. “Σ’ αγαπούσε πιο πολύ απ’ όλους. Ήθελε να δείξεις τη δύναμη σου. Και τον άφησες να κρεμαστεί.”
Και παίρνω εκδίκηση για τον πιο παρεξηγημένο άνθρωπο, τρώγοντας το ανίερο αυγό.
~~{}~~
Τα χρόνια πέρασαν και συνέχισα ν’ αγαπώ τ’ αουτσάιντερ, τους αδύναμους, τους ηττημένους.
Όχι παρακολουθώντας τους συγκαταβατικά, όχι κοιτώντας τους αφ’ υψηλού, αφού κι εγώ πάντα αουτσάιντερ ήμουν -όταν θυμόμουν να μπω στην κούρσα.
Σ’ εκείνους τίποτα δεν δόθηκε, τίποτα δεν είναι αυτονόητο. Κάθε βήμα είναι μια κατάκτηση. Είναι κάτι που τους ανήκει, γιατί το κέρδισαν με αγώνα.
Κι ό,τι χάνουν -γιατί συχνά αποτυγχάνουν- πάλι δικό τους είναι. Προσπάθησαν, τόλμησαν να τα βάλουν με τη Σκύλλα και τη Χάρυβδη της μοίρας τους.
Τι κι αν απ’ τα χτυπήματα έχουν γεμίσει ρωγμές; Από εκεί μπαίνει το φως στην ψυχή μας.
Απ’ τις ρωγμές μπαίνει το φως, κι απ’ τις ρυτίδες μπαίνει, απ’ τα τραύματα. Μπαίνει απ’ τα χτυπήματα, απ’ τις ήττες, απ’ τις βλακείες που κάναμε, απ’ τα λάθη μας.
Τα ραγίσματα είναι αυτά που μας κάνουν αληθινούς. Δεν είμαστε φτιαγμένοι από χρυσάφι ούτε από ατσάλι. Εύθραυστοι είμαστε, πήλινοι, αλλά δες πόσο πολύ αντέχουμε.
Δες πόσο αντέχουμε, εμείς που στεκόμαστε απέξω.
~~{}~~
Θα το παραδεχτώ. Δεν συμπαθώ τους καθαρόαιμους και τους γαλαζοαίματους. Ούτε εκείνους που γεννήθηκαν νικητές. Προτιμώ τους κοπρίτες, τους αδέσποτους και τους πλάνητες, αυτούς που γράφουν τη ζωή τους με πολύ κόπο και πόνο.
Δεν αντέχω τους τέλειους ανθρώπους. Αυτούς με την άθραυστη αυτοπεποίθηση και το υπεροπτικό βλέμμα. Αυτούς που όλα τα καταφέρνουν καλά και ποτέ δεν κάνουν λάθη.
Δεν αντέχω τους ατσαλάκωτους ούτε εκείνους που δεν σταματούν ποτέ να χαμογελάνε, λες και κατάπιαν ολόκληρο το κουτί με τα λεξοτανίλ.
Μου αρέσει η χαρά, αλλά την προτιμώ ανθρώπινη, πλαισιωμένη από θλίψη, απογοήτευση και βαρεμάρα, την προτιμώ αληθινή.
~~{}~~
Όταν ήμουν παιδί νόμιζα πως οι Ινδιάνοι κι οι Ιούδες χάνονταν άθαφτοι κι άκλαφτοι. Μεγαλώνοντας κατάλαβα ότι η Ιστορία δεν γράφεται πάντα απ’ τους καθαρόαιμους κι απ’ τους νικητές.
Ο Τέσλα ηττήθηκε. Η Υπατία ηττήθηκε. Ο Τιούρινγκ ηττήθηκε. Ο Σωκράτης ηττήθηκε. Η Ρόζαλιντ Φράνκλιν ηττήθηκε. Ο Καρυωτάκης ηττήθηκε. Ο Βαν Γκογκ ηττήθηκε. Η Άννα Φρανκ ηττήθηκε. Ο Γκάντι ηττήθηκε. Ο Βελουχιώτης ηττήθηκε.
~~{}~~
Είναι κι οι άλλοι Ινδιάνοι, οι άσημοι, όλοι οι άνθρωποι που πέρασαν μέσα από την Ιστορία, αλλά κανείς δεν έμαθε γι’ αυτούς, ποτέ δεν γράφτηκε κάτι για εκείνους, αλλά είναι πάντα παρόντες.
Είναι ο Ρώσος στρατιώτης που πεθαίνει στο Στάλινγκραντ. Είναι ο Εβραίος της Θεσσαλονίκης που κλείνεται σ’ ένα βαγόνι για άλογα. Είναι η γυναίκα της Ινδίας που πολεμάει τους βιαστές. Είναι ο Ινδιάνος των Ζαπατίστας που αντιμάχεται τον στρατό, τις εταιρείες και τους εμπόρους ναρκωτικών.
Είναι ο αφροαμερικάνος που ζητάει να ζήσει. Είναι ο ομοφυλόφιλος που τον δέρνουν τα κανονικά παιδιά. Είναι η μητέρα που έδωσε όλη της τη ζωή για να μεγαλώσει μόνη τα παιδιά της. Είναι ο Παλαιστίνιος που πετάει πέτρες στα τανκ.
Είναι ο μετανάστης που πεθαίνει απ’ το κρύο στον Έβρο, για να κρατήσει ζεστή και ζωντανή την κόρη του. Είναι ο ποιητής που κανένας δεν θα διαβάσει τους στίχους του.
~~
Η μόνη ελπίδα της ανθρωπότητας είναι αυτοί, τα outsiders. Γιατί εκείνοι στέκονται έξω απ’ τον κόσμο, γιατί εκείνοι ξέρουν ότι αυτός ο κόσμος είναι λάθος.
Και μπορεί τον κόσμο να μην τον κατακτήσουν. Αλλά κερδίζουν την ψυχή τους, κομμάτι κομμάτι, λίγο φως και λίγο σκοτάδι, ελπίζοντας τα τελευταία τους λόγια να είναι κάτι τέτοιο: “Πείτε τους πως έζησα μια υπέροχη ζωή.”
