– (…) Αλλά θα σε δέσω.
– Άνθρωπε τι λες; Εμένα; Το πόδι μου θα δέσεις, μα τη βούλησή μου ούτε ο Δίας δεν μπορεί να νικήσει.
– Στη φυλακή θα σε κλείσω.
– Το φθαρτό μονάχα σώμα.
(Επίκτητος, Διατριβή, 1.1.23-24)
※
Έτσι όπως είμαι βρεγμένη ακόμα, και γυμνή, ανοίγω το παράθυρο. Ένας ξανθός κάμπος αστράφτει φως και πέρα από τον ορίζοντα οι θάλασσες που μας περιμένουν. Αύγουστος.
Ο μόνος τρόπος να υποφέρει κανείς τη λάβρα του είναι αυτά τα δευτερόλεπτα που οι σταγόνες κυλούν στην πλάτη και στο μηρό πριν εξατμιστούν.
Αν είσαι τυχερός φτάνουν ως το πάτωμα σχηματίζοντας μικρά ρυάκια στους αρμούς.
Αν είσαι τυχερός τα τζιτζίκια θα σου κάνουν την τιμή να γίνουν η φωνή των αγαπημένων νεκρών σου. Θα πεθάνουν και τα ίδια σε λίγο, το ξέρουν.
Λίγο πριν το τέλος, λίγο πριν τους πάρει μαζί τους το λιοπύρι, γίνονται άγγελοι μεταξύ των δυο κόσμων, του πραγματικού και του ιδεατού. Πριν πεθάνουν θα κουβαλήσουν μες στο τραγούδι των φτερών τους τα τραγούδια των νεκρών, όχι τα μοιρολόγια, μα την ευτυχία και τα γλέντια τους, την αποθέωση της θνητότητάς τους, του όλου που δεν έχει χωρίσματα τον Αύγουστο.
※
Αύγουστος 1993
– Και πώς θα συνεχίσω να ζω χωρίς εσένα;
– Αν με ρωτάς τι κάνω, μαθαίνω συνεχώς νέα πράγματα, πόσα πέταλα έχουν όλα τα λουλούδια, ποιο είναι το μυστικό που συντονίζει τα κύματα, πόσες ζωές ζει ένας Θεός…
~~~~~~
Η Νίνο ήταν όπως πάντα γεμάτη απορίες που φρόντιζε να λύσει διαβάζοντας και ρωτώντας τους μεγάλους. Τον εαυτό μου θρηνούσα τότε κι όχι τη Νίνο. Δεν είχα σχεδιάσει, ούτε είχα φανταστεί άλλη ροή ζωής απ’ αυτή που ήξερα. Τι θα συναντούσα από εδώ και πέρα; Είχα συνηθίσει το γέλιο της, τα όνειρά της, την μυρωδιά των μαλλιών της, σα νωπό στάχυ.Ήταν τόσο μικρή. Μόλις επτά χρονών. Ήταν η καλύτερή μου φίλη.Ο χαμός της ήταν το πρώτο απρόσμενο χτύπημα.
※
Αύγουστος 2009
-Ποιος σε σκότωσε;
-Μη φοβάσαι κορίτσι μου. Είμαι καλά εδώ. Είμαι ήρεμος πια. Δεν έφταιξες σε κάτι, είπε ο νεκρός πατέρας. Για πες μου πώς σου φαίνεται η νέα φορεσιά μου; Όχι, καλύτερα πες μου εσύ που ξέρεις κι από μουσική, τι να κάνω για να μην τραγουδώ τόσο επίπεδα;
~~~
Το τραγούδι του ήταν χαρούμενο, μα όσο κι αν προσπαθούσα του έλειπε το χρώμα. Ίσως έφταιγε που ήμουν ακόμη γεμάτη ενοχές και δεν μπορούσα να το εκτιμήσω. Όλα τα “Αν”, πιθανά και απίθανα, είχαν βρει χώρο να εισβάλλουν και έψαχνα τρόπους να τα σταματήσω.
Μετά απ’ αυτήν την καλοκαιρινή συνάντηση με τον νεκρό πατέρα, άρχισα να συνειδητοποιώ πόση δύναμη έκρυβε όσο ήταν ζωντανός αυτός ο μειλίχιος άνθρωπος. Έμοιαζε να περιφέρεται σαν ξένος μέσα στο σπίτι και χαμένος στις σκέψεις του -πόσο του μοιάζω σε αυτό!- αλλά ήταν πάντοτε παρών. Άλλαζε τις βαριές συζητήσεις, ακόμα και αν η νέα τροπή απέβαινε μοιραία για την ικανότητά του να ανταποκρίνεται στον αποδεκτό ρόλο του αυστηρού, παντογνώστη πατέρα.
Σκουντουφλούσε δήθεν στις άκρες των ξύλινων επίπλων χαρίζοντάς μας εντυπωσιακά αστείες προσγειώσεις. Διέκοπτε με αφελείς ερωτήσεις και αμπελοφιλοσοφίες τους τσακωμούς για τους απλήρωτους λογαριασμούς ρεύματος και τα παράπονα της μάνας για την απαξιωτική συμπεριφορά κάποιων γειτόνων, που την έβλεπαν ως καθαρίστρια και όχι ως αστέρι του καλλιτεχνικού στερεώματος, που για χάρη της κάποιοι Σύντροφοι έχασαν όχι μόνο το μυαλό αλλά και την ευκαιρία μιας καλύτερης τύχης στην ιεραρχία του Κόμματος.
Αναρωτιέμαι γιατί η μητέρα δεν σήκωσε λίγο από το βάρος του πατέρα Γελωτοποιού, που είχε χάσει το θρασύ νεανικό γέλιο του τσίρκου και αναγκάστηκε κι αυτός να αλλάξει ρόλο. Φορούσε στη νέα πια πατρίδα το προσωπείο του αφελούς βοηθού Νεκροθάφτη. Αναρωτιέμαι γιατί δεν του έδωσα περισσότερες ευκαιρίες να τον γνωρίσω. Αν και ποτέ δεν είναι αργά. Θα καλύψω το κενό. Το υπόσχομαι.
※
Αύγουστος 2020
– Η μουσική σου με έσωσε, σε ευχαριστώ Δάσκαλε!
– Είμαι αυτός που είμαι και ξέρω πως αγαπάς ακόμα και τα σκοτεινά κομμάτια μου γιατί είναι τα δικά σου, είπε ο νεκρός Δάσκαλος.
~~~~
Όλες οι συναντήσεις έρχονται τη στιγμή που πρέπει μου λες. Την στιγμή που μπορεί να κατανοήσει ο άνθρωπος με την πεπερασμένη αντίληψη του τα μαθήματα που του φέρνουν. Μου θυμίζεις πως τα εγωιστικά κύτταρα έχουν τάσεις φυγής από ό,τι είναι δυσάρεστο, από ό,τι προϋποθέτει έντονη προσπάθεια. Είναι τεμπέλικα. Μαθαίνω από σένα, Δάσκαλε, ν’ αγαπώ και να τιμώ εξίσου τις ώρες της ηδονής και της οδύνης. Και δίνω χώρο και χρόνο και στα δύο. Τώρα που σου μιλώ,υπάρχει μόνο το Τώρα που δίνει υπόσταση και νόημα σε κάθε Τότε. Ο Αύγουστος του Τώρα δίνει νόημα σε κάθε Αύγουστο που προηγήθηκε. Και ό,τι σου ιστορώ είναι παλινδρομικό, φιλτραρισμένο.
~~{}~~
“Το παρελθόν ανύπαρκτο
Το μέλλον ανυποψίαστο
Παρόντες
μες την πλήρη στιγμή
μες στην αιωνιότητα”
(Γ. Ρίτσος, Εαρινή Συμφωνία VII)
Μου λες πως ο Ρίτσος μιλάει ερωτικά. Σου απαντώ, όλα είναι έρωτας, και συμφωνείς και μειδιάς σαν τη Σφίγγα κι είσαι υπερήφανος για μένα. Και μιλάμε για έρωτα, για μουσική, για τέχνη, για το κουβάρι της ύπαρξης, για τα σχοινιά της συνήθειας και της απελευθέρωσης.
Το πιο περίπλοκο πράγμα για τον άνθρωπο, πιο μπλεγμένο κι από κουβάρι, είναι η σχέση του ανθρώπου με τον εαυτό του.
Αφού αυτή και μόνο αυτή υφίσταται. Δεν είναι εύκολο να πάρει όμως κανείς αυτήν την ευθύνη. Την ευθύνη των πάντων. Να σηκώνει στους ώμους του όλον τον κόσμο. Τα γέλια, τα γλέντια, τα στροβιλίζοντα μαντίλια, τις κλεφτές ματιές πόθου, τα μαχαίρια στα σταυροδρόμια. Το αντίθετο μάλιστα, είναι το πιο δύσκολο. Ο εαυτός μας είναι ο σταυρός του καθενός. Το τελικό βασανιστήριο,μα και η απόλυτη ελευθερία.
Κοιτάζω τους τελευταίους υδρατμούς να αφήνουν και πάλι το δέρμα μου έρημο. Θα κλείσω το παράθυρο και θα τραβήξω τις κουρτίνες και θα σε αποχαιρετήσω, Δάσκαλε, προσωρινά. Θα βυθιστώ σε καινούριο νερό με άλλες μυρωδιές, ίσως κάποια που να θυμίζει θάλασσα. Σε αποχαιρετώ και προετοιμάζομαι για να συναντήσω τα τζιτζίκια που θα μου τραγουδούν τον ερχόμενο Αύγουστο.
※
“Να έχεις στο μυαλό πως είσαι ηθοποιός σ’αρχαίο δράμα-που ο ποιητής ορίζει αν το θέλει σύντομο,ή μεγάλο… Γιατί η δική σου δουλειά είναι να παίξεις καλά τον ρόλο που σου έδωσε· η επιλογή του ρόλου είναι δουλειά εκείνου.”
(Επίκτητος, Ἐγχειρίδιον 17)
~~
Ξέρω πως θα σε συναντήσω του χρόνου τον Αύγουστο, Επίκτητε, και θα συμφωνήσω μαζί σου ότι η βούληση δε φυλακίζεται, το αντίθετο μάλιστα καθαίρεται και η ουσία της φανερώνεται σαν το σώμα και οι ανέσεις του δοκιμάζονται, μα θα έχεις αλλάξει ήδη γνώμη βλέποντας την αλήθεια από την άλλη πλευρά, ηθοποιός και ποιητής είναι Ένα στο δράμα που λέγεται Ύπαρξη.
Θα σου συστηθώ ως απόγονος μιας θρυλικής αιμάτινης σειράς γυναικών, της Κίρκης, της Πασιφάης, της Μήδειας, της γενιάς του Ήλιου που ονόμασαν Μάγισσες. Για να σε διευκολύνω θα σου πω πως μπορείς να με καλείς με το όνομα που χρησιμοποιώ, Μάγια. Είμαι η μοναδική ύπαρξη στον Κόσμο. Σε αυτόν αλλά και σε καθέναν που δημιουργώ δίνω το νόημα εγώ. Δεν θα φοβηθώ τίποτε, ίσως εκτός από τον ίδιο το Φόβο.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Το κείμενο έγραψε η Λίνα Ντ’ Άμα, στο πλαίσιο του Συνεργείου Δημιουργικής Γραφής
