«Ανταλλάξαμε τη σοφία με τη γνώση. Έπειτα ανταλλάξαμε τη γνώση με την πληροφορία».
T.S. Eliot
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Όλο και περισσότεροι άνθρωποι λένε ότι δεν μπορούν πλέον να διαβάσουν βιβλία. Δεν καταφέρνουν να συγκεντρωθούν και να διαβάσουν για μια ώρα το ίδιο κείμενο –και να συνεχίσουν για μερικές μέρες μέχρι να τελειώσουν το βιβλίο.
Όσο αυξάνεται ο εθισμός μας στο διαδίκτυο, ειδικά με τα έξυπνα κινητά, τόσο μειώνεται η μνήμη, η επιμονή κι η ευφυΐα. Όσο βλέπουμε ατελείωτο NETFLIX και YOUTUBE και ΤΙΚΤΟΚ, τόσο χάνουμε αυτή την ικανότητα που πήραμε απ’ τους προγόνους μας· την τέχνη της ανάγνωσης.
Σύντομα θα πιάνουμε τα βιβλία και θα προσπαθούμε να σκρολάρουμε πάνω στη σελίδα.
Και ποιο είναι το κακό σ’ όλα αυτά; Η μνήμη είναι αυτό που συνδέει τον άνθρωπο με τον εαυτό του, με την οικογένεια, με την κοινωνία, με την ιστορία. Αν δεν ξέρεις από πού έρχεσαι, τότε δεν ξέρεις και πού πας. Αν δεν μπορείς να διαβάσεις ένα κείμενο για δέκα λεπτά, τότε η μνήμη σου ατροφεί. Αισθητηριακή εντροπία: Χρειάζεσαι διαρκώς περισσότερες πληροφορίες, πιο γρήγορες εναλλαγές, κι άλλες πληροφορίες, έντονα χρώματα.
Πλέον ένας αναγνώστης στο ίντερνετ διαβάζει το πολύ για ένα λεπτό (περίπου 700 λέξεις). Αν ένα κείμενο είναι μεγαλύτερο, το αφήνει για να δει κάτι άλλο –για άλλο ένα λεπτό.
Μια ώρα μας στο διαδίκτυο αποτελείται από 100 γρήγορες αναγνώσεις. Τι θυμόμαστε από αυτά που είδαμε, διαβάσαμε; Τι θυμόμαστε από δέκα ώρες στο διαδίκτυο; (1000 αναγνώσεις που περιλαμβάνουν θέματα γαστρονομικά, καλλιτεχνικά, πολιτικά, κωμικά, ιστορικά, γατάκια και σκυλάκια). Σκόρπιες πληροφορίες· λίθοι, πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμμένα.
Ενώ αν διαβάσεις για δέκα ώρες (έστω ότι τόσες ώρες χρειάζεσαι για να τελειώσεις 400 σελίδες) ένα μυθιστόρημα ή ένα βιβλίο ψυχολογίας, ένα ιστορικό βιβλίο, κατέχεις τη γνώση ενός θέματος. Κι όχι μόνο.
Όταν διαβάζεις ένα μυθιστόρημα ζεις μια ακόμα ζωή, πεθαίνεις έναν ακόμα θάνατο –πέρα απ’ τον δικό σου.
Τα βιβλία δεν είναι γνώση, είναι σοφία. Αυτή τη σοφία την εγκαταλείπουμε για ένα tweet, για ένα πουκάμισο αδειανό.
ΥΓ: Τα παιδιά από ενός έτους πιάνουν και μαθαίνουν να σκρολάρουν στο κινητό. Για να δούμε, πού θα οδηγήσει κι αυτό.
ΥΓ2:Το διαδίκτυο είναι μια υπέροχη επανάσταση. Κάποιες φορές οι επαναστάσεις καταλήγουν στη τρομοκρατία -ή στον Ναπολέοντα.
Στο διαδίκτυο αυτό συμβαίνει όταν το Μέσο γίνεται το Μήνυμα. Το ίντερνετ πρέπει να είναι ένας μέσο-οδηγός για πολλά μηνύματα: Ταινίες, τραγούδια, βιβλία, δράσεις, επαναστάσεις.
